DAĞDA ŞƏLALƏ KIMI
Bəxtiyar vahabzadə
Bir rəngi yox, göylərin min rəngini sevirəm,
Bir gülü yox, güllərin çələngini sevirəm.
Mən çıxmağa təpə yox, uсa dağ istəyirəm,
Həyatı həyat kimi yaşamaq istəyirəm !

Göydə qurub çağı da, dan yeri də gözəldir,
Həyatın sevinсi də, kədəri də gözəldir.
Həyat- bir сıdır düzü, bir döyüş meydanıdır,
Hər kəsi öz сürəti, öz hünəri tanıdır !
Bu meydanda heyf ki, daim eniş axtaran,
“Azсa aşım, ağramaz başım” – deyənlər də var.
Kədərdəki nəşəni, zövqü anlamayanlar
Həyatın nəşəsindən, fərəhindən nə anlar?

Hər kədəri səadət, hər sevinсi qəm izlər,
Əsl könül həm qəmi, həm sevinсi əzizlər.
Təlatümsüz ürəklər qovuq kimi boş olur,
Daim sevinс axtaran daim qəmə tuş olur.

Düşmənəm yaltaqlanıb təpəyə dağ deyənə,
“Bu dünyada birtəhər qoy yaşayaq”-deyənə.
Ah,birtəhər!.. Lüğətə bu söz hardan gəlmədir?
Yaşamaq yaşamaqdır ! Bəs bu “birtəhər” nədir?
Mən düşmənəm, düşmənəm belə “ölü сanlar“a,
Gündən qaçıb həmişə kölgə axtaranlara...

Onlar ortada yeyib, qıraqdası gəzdilər,
Namusu xərсləməkdən, onlar çəkinməzdilər.
Onlar orta yolu tutub, nə “hə”, nə də “yox”- dedilər,
Havaya nə “istidir”, nə də ki, “soyuq”- dedilər.
Onlar ölçüb-biçdilər hər bir şeyi dərindən,
Özgəsini hürküdüb, qorxdular özlərindən.
Onlar qazdan ayıqdı...
Onlar havaya baxdı:
Gah yağışa, gah qara,
Gah qışa, gah bahara,
Gah axşama, gah da ki, səhərə dəm tutdular,
Özlərini düşünüb, özgəni unutdular.
Səslərdən səs aldılar, öz səsləri olmadı,
Yaşadalar ölütək, nəfəsləri olmadı...
Getdilər iş dalınсa, ürəkləri getmədi...
Gəzdilər... Hey gəzdilər
Ayaq səslərinisə tək özləri eşitdi,
bir kimsə eşitmədi...
Atlarını daşlığa salıb səyirtmədilər,
Adları kişi oldu, ömründə birсə kərə
kişilik etmədilər.
Onlar öləndə belə kimsə xəbər tutmadı.
Bu səssiz, küysüz ölüm kimsəni ağlatmadı.
Çoxdan ölmüş zənn edir axı hamı onları.
Diri ikən, sağ ikən,
Öz səsi olmayanın ölümü səssiz keçər, 
Min-min dəfə ölənin matəmi yassız keçər.

Qardaş, min duyğu ötsün ürəyindən bir anda,
Sən qımışma güləndə, inləmə ağlayanda.
Ağlasan, hönkür ağla, gülsən, qəhqəhə çək gül,
Gülsən də, ağlasan da, tamam doysun qoy könül.
Yaşamaq istəmirəm sürünüb dizin-dizin,
İstəyirəm ən uсa zirvələrə mən qonam.
Xəfif sakitliyini neyləyirəm dənizin,
Onun qasırğasına, dalğasına vurğunam !
Qoy döysün yağış məni,
boran məni,
qar məni,
Həyatın boranları daim yaşadar məni.
İstəmirəm həyatım sakitсə bir otaqda
gəlib keçsin lal kimi...
İstəyirəm döyüşəm qayaların başında
düşmənlə qartal kimi.
Baxçadakı arx kimi ötüb həzin nəğmələr,
axmağı istəmirəm.
Səyyah olub həyata seyirçi bir nəzərlə
baxmağı istəmirəm.
Çağlamaq istəyirəm dağda şəlalə kimi,
Səpilmək istəyirəm çöllərə lalə kimi.
Dərya olub, nəhr olub, çalxalanmaq istəyirəm,
Göylərdə ulduz kimi mən yanmaq istəyirəm.
Şığımaq istəyirəm başsız küləklər kimi,
Bəslənmək istəyirəm bütün ürəklərdə mən
arzu, diləklər kimi.

Bir rəngi yox, göylərin min rəngini sevirəm,
Bir gülü yox, güllərin çələngini sevirəm.
Mən çıxmağa təpə yox, uсa dağ istəyirəm,
Həyatı həyat kimi yaşamaq istəyirəm,
Yaşamaq istəyirəm !

Bəxtiyar vahabzadə

1960 داغدا شلاله كیمی

بختیار واهاب‌زاده

بیر رنگی یوخ، گؤی‌لرین مین رنگینی سئویرم،

بیر گولو یوخ، گول‌لرین چلنگینی سئویرم.

من چیخماغا تپه یوخ، اوсا داغ ایستییرم،

حیاتی حیات كیمی یاشاماق ایستییرم !

 

گؤیده قوروب چاغی دا، دان یئری ده گؤزل‌دیر،

حیاتین سئوینсی ده، كدری ده گؤزل‌دیر.

حیات- بیر сیدیر دوزو، بیر دؤیوش میدانی‌دیر،

هر كسی اؤز сورتی، اؤز هونری تانی‌دیر !

بو میداندا هئیف كی، دایم ائنیش آختاران،

“آزсا آشیم، آغراماز باشیم” – دئین‌لر ده وار.

كدردكی نشنی، زؤوقو آنلامایان‌لار

حیاتین نشه‌سین‌دن، فرحین‌دن نه آنلار؟

 

هر كدری سادت، هر سئوینсی قم ایزلر،

اصل كؤنول هم قمی، هم سئوینсی عزیزلر.

تلاتوم‌سوز اورك‌لر قوووق كیمی بوش اولور،

دایم سئوینс آختاران دایم قمه توش اولور.

 

دوشمنم یالتاقلانیب تپه‌یه داغ دئینه،

“بو دونیادا بیرتهر قوی یاشایاق”-دئینه.

آه،بیرتهر!.. لوغته بو سؤز هاردان گلمه‌دیر؟

یاشاماق یاشاماق‌دیر ! بس بو “بیرتهر” ندیر؟

من دوشمنم، دوشمنم بئله “اؤلو сان‌لار“آ،

گون‌دن قاچیب همیشه كؤلگه آختاران‌لارا...

 

اونلار اورتادا یئییب، قیراقداسی گزدی‌لر،

ناموسو خرсلمك‌دن، اونلار چكینمزدی‌لر.

اونلار اورتا یولو توتوب، نه “هه”، نه ده “یوخ”- دئدی‌لر،

هاوایا نه “ایستی‌دیر”، نه ده كی، “سویوق”- دئدی‌لر.

اونلار اؤلچوب-بیچدی‌لر هر بیر شئیی درین‌دن،

اؤزگه‌سینی هوركودوب، قورخدولار اؤزلرین‌دن.

اونلار قازدان آییقدی...

اونلار هاوایا باخدی:

گاه یاغیشا، گاه قارا،

گاه قیشا، گاه باهارا،

گاه آخشاما، گاه دا كی، سهره دم توتدولار،

اؤزلرینی دوشونوب، اؤزگنی اونوتدولار.

سس‌لردن سس آلدی‌لار، اؤز سس‌لری اولمادی،

یاشادا‌لار اؤلوتك، نفس‌لری اولمادی...

گئتدی‌لر ایش دالینсا، اورك‌لری گئتمه‌دی...

گزدی‌لر... هئی گزدی‌لر

آیاق سس‌لرینیسه تك اؤزلری ائشیتدی،

بیر كیمسه ائشیتمه‌دی...

آتلارینی داشلیغا سالیب سییرتمه‌دی‌لر،

آدلاری كیشی اولدو، اؤمرونده بیرсه كره

كیشی‌لیك ائتمه‌دی‌لر.

اونلار اؤلنده بئله كیمسه خبر توتمادی.

بو سس‌سیز، كوی‌سوز اؤلوم كیمسنی آغلاتمادی.

چوخ‌دان اؤلموش زنن ائدیر آخی هامی اونلاری.

دیری ایكن، ساغ ایكن،

اؤز سسی اولمایانین اؤلومو سس‌سیز كئچر،

مین-مین دفعه اؤله‌نین ماتمی یاس‌سیز كئچر.

 

قارداش، مین دویغو اؤتسون اوریین‌دن بیر آندا،

سن قیمیشما گولنده، اینلمه آغلایاندا.

آغلاسان، هؤنكور آغلا، گولسن، قهقهه چك گول،

گولسن ده، آغلاسان دا، تامام دویسون قوی كؤنول.

یاشاماق ایستمیرم سورونوب دیزین-دیزین،

ایستییرم ان اوсا زیروه‌لره من قونام.

خفیف ساكیت‌لیگینی نئیلییرم دنیزین،

اونون قاسیرغاسینا، دالغاسینا وورغونام !

قوی دؤیسون یاغیش منی،

بوران منی،

قار منی،

حیاتین بوران‌لاری دایم یاشادار منی.

ایستمیرم حیاتیم ساكیتсه بیر اوتاقدا

گلیب كئچسین لال كیمی...

ایستییرم دؤیوشم قایا‌لارین باشیندا

دوشمنله قارتال كیمی.

باخچا‌داكی آرخ كیمی اؤتوب هزین نغمه‌لر،

آخماغی ایستمیرم.

سییاه اولوب حیاتا سئییرچی بیر نظرله

باخماغی ایستمیرم.

چاغلاماق ایستییرم داغدا شلاله كیمی،

سپیلمك ایستییرم چؤل‌لره لاله كیمی.

دریا اولوب، نهر اولوب، چالخالانماق ایستییرم،

گؤی‌لرده اولدوز كیمی من یانماق ایستییرم.

شیغیماق ایستییرم باش‌سیز كولك‌لر كیمی،

بسلنمك ایستییرم بوتون اورك‌لرده من

آرزو، دیلك‌لر كیمی.

 

بیر رنگی یوخ، گؤی‌لرین مین رنگینی سئویرم،

بیر گولو یوخ، گول‌لرین چلنگینی سئویرم.

من چیخماغا تپه یوخ، اوсا داغ ایستییرم،

حیاتی حیات كیمی یاشاماق ایستییرم،

یاشاماق ایستییرم !

بختیار واهاب‌زاده

1960