Vətən həsrəti
Yenə cilvələnir vətən qözümdə
Mərd kimi duyuram hünər özümdə
Durmuşam yenədə əsgi sözümdə
Qəhrəman elimi azad istərəm
Ana toprağımı abad istərəm
Budur dalğalanan qocaman xəzər
Onu laçın kimi xəyalım gəzər
Sağ olsaydı əgər babamız azər
Öz oğullarını axtarardı o
Bizi bu zülmətdən qurtarardı o
Uzaxdan görürəm axan arazı
Deşilir qəlbimin köhnə yarası
Ikiyə bölünmüş bu ay parası
Navax birləşəcək –kim bülür bunu
Nazaman görəcək ana oğlunu
Bir tərəf dağistan bir tərəf zəncan
Sərin suyun havan xalqa verir can
Sənə qurban olum ay azərbaycan
Vətan – vətan deyə düşmüşük dildən
Özün çağır bizi bu qurbət eldən
Sənə qurban olum gözəl abşoran
Adınla nurlanır hər ev hər salon
Gecə-gündüz axan o gara altun
Elimin yurdumun iftixarıdır
Şərəfi şöhrəti eetibarıdır
Sənə qurban olum şanlı təbrizim
Ticarətdə adlı-sanlı təbrizim
Məçidli mərsiyə xanlı təbrizim
Fəhlə kətlilərə de məndən salam
Bilsinlər ki hələ diriyəm sağam
Bakı 1957-MƏHƏMMƏD BİRİYA
وطن حه سره تی
یئنه جیلوه له نیر وه طه ن گؤزومده
مرد كیمی دویورام هونه ر اؤزومده
دورموشام یئنه ده اسگی سؤزومده
قه هره مان ائلیمی آزاد ایسته ره م
انا توپراغیمی آباد ایسته ره م
بودور دالغالانان قوجامان خه زه ر
اونو لاچین كیمی خه یالیم گه زه ر
ساغ اولسایدی اگه ر بابامیز آزر
ئوز اوغوللارینی آختاراردی او
بیزی بو ظولمه تده ن قورتاراردی او
اوزاخدان گؤروره م آخان آرازی
دئشیلیر قلبیمین كؤهنه یاراسی
ایكی یه بؤلونموش بو آی پاراسی
ناواخ بیرله شه جه ك كیم بولور بونو
نازامان گؤره جه ك آنا اوغلونو
بیر طه ره ف داعیستان بیر طه ره ف زنجان
سه رین سویون هاوان خالقا وئریر جان
سه نه قوربان اولوم آی آزربایجان
وه طه ن وه طه ن دئیه دوشموشوك دیلده ن
ئوززون چاغیر بیزی بو قوربه ت ائلده ن
سنه قوربان اولوم گؤزه ل آبشورون
آدینلا نورلانیر هه ر ائو هه ر سالون
گئجه گوندوز آخان او قارا آلتون
ائلیمین یوردومون ایفتیخاریدیر
شه ره فی شووكه تی اعتیباریدیر
سنه قوربان اولوم شانلی ته بریزیم
تیجاره تده آدلی-سانلی ته بریزیم
مچیدلی مه رثیه خانلی ته بریزیم
فحله كتدیلیله ره دئ مه نده ن سالام
بیلسینله ر كی هه له دیرییه م ساغام
باكی 1957-مه حه ممه د بی رییا
Urmu
Yurdumu bürüyüb cəlalın urmu
Bundan artıx nədir xəyalın urmu
Həsrətin çəkirdim illərdən bəri
Eyləmişdi məni eşqin sərsəri
Nahayət baharın bir xoş səhəri
Qismət oldi mənə visalın urmu
ətrafın təpədir səfalı dağdır
hər yerin baxçadır çəməndir bağdır
el tək alnın açıx üzündə ağdır
mənə ilham verir o halın urmu
görünmür gözümə zülmüdn nişan
azad nəfəs çəkir bu azərbaycan
görüm göylərinə çökməsin duman
xalq göstərməsin zavalın urmu
mən ki ayax basdım buşad gülşənə
qoymaram kəc baxa düşmanlar sənə
gül mənim sözümdən fərəhlən yenə
gül kimi açılsın camalın urmu
layiqsən bilirəm dəərin hörmətə
vurqunsan ədəbə elmə hikmətə
salıbdır görəni dərin heyrətə
elmin məərifətin kamalın urmu
bir gün surağına gələrsa cəllad
namərdəm sənə gər etməsəm imdad
şairəm sözümü soylərəm azad
dünyada yox sənin misalın urmu
MƏHƏMMƏ BİRİYA
اورمو
یوردومو بورویوب جه لالین اورمو
بوندان آرتیق نه دیر خه یالین اورمو
حه سره تین چه كیردیم ایلله رده ن به ری
ائیله میشدی مه نی عشقین سه ر سه ری
ناهایه ت باهارین بیر خوش سه حه ری
قیسمه ت اولدی مه نه ویصالین اورمو
اطرافین ته په دیر صفالی داغدیر
هه ر یئرین باخچادیر چه مه ندیر باغدیر
ائل ته ك النین آچیخ اوزونده آغدیر
مه نه ایلهام وئریر او حالین اورمو
گؤرونمور گؤزومه ظولموده ن نیشان
آزاد نه فه س چه كیر بو آزربایجان
گؤروم گؤیله رینه چوكمه سین دومان
خالق گؤسته رمه سین زاوالین اورمو
مه ن كی آیاخ باسدیم بو شاد گولشه نه
قویمارام كه ج باخا دوشمانلار سه نه
گول مه نیم سؤزومده ن فه ره حلن یئنه
گول كیمی آچیلسین جامالین اورمو
لاییق سه ن بیلیره م ده رین حؤرمه ته
وورغونسان اده به , علمه , حیكمه ته
سالیبدیر گؤره نی ده رین حئیره ته
علمین معرفتین , كامالین اورمو
بیر گون سوراغینا گله ر سه جه للاد
نامه رده م سه نه گه ر ائتمه سه م ایمداد
شاعیره م سؤزومو سؤیله ره م آزاد
دونیادا یوخ سه نین میثالین اورمو
مه حه ممه د بی رییا(محمد بیریا)1323
Təhəssür
Cavanlığ çağımız Keçib getdi hey
Az qalıb əcəlim şikarə gəlsin
Ömrümün günəşi qurub etdi hey
Deyin arzılarım məzarə gəlsin
Dünyayə gəldiyim dəqiqədən mən
Hayatı bilmişəm nəfsimə düşmən
Həqiqət axtaran məni istəyən
ədəm söylənilən diyarə gəlsin
bir adətdir açıx söz demək mənə
tikan tək görüqnür gül çiçək mənə
məhəbbət yetirən hər ürək mənə
yerin çehvəri tək mədarə gəlsin
gəlib ayla günəş dursa üz-üzə
qaranlığ gecələr dönsə günduzə
artığ inanmıram hər gülən üzən
gələn qoy başıma dubarə gəlsin
aaləmdə görmədim zövq-i səadət
həmişə həmdəmim oldu fəlakət
vəfadən dəm vuran əhli sidaqət
haqqımda qətii bir qərarə gəlsin
çəkdim çəfasini çox insanların
huquqı məhv olaub tapdalanların
mən kimi dəhridə aldananların
qəlbinə ərşidən şərarə gəlsin
Sevgilim başına qara bağlasın
Bulağ tək gözündən sular çağlasın
Düşmanlarım gülsün doslar ağlasın
Gözlərinin yaşı izarə gəlsin
Yazan - MƏHƏMMƏD BİRİYA1323
ته حه سسور
جاوانلیغ چاغیمیز كئچیب گئددی هئی
آز قالیب اجه لیم شیكاره گه لسین
عومرومون گونه شی قوروب ائتددی هئی
دئیین آرزیلاریم مه رازه گه لسین
دونیایه گه لدیییم ده قیقه ده ن مه ن
حایاتی بیلمیشه م نه فسیمه دوشمه ن
حه قی قه ت آختاران مه نی ایسته یه ن
عه ده م سؤیله نیله ن دییاره گه لسین
بیر عاده تدیر آچیخ سؤز دئمه ك مه نه
تیكان ته ك گؤرونور گول چیچه ك مه نه
مه حه ببه ت یئتیره ن هه ر اوره ك مه نه
یئرین مئحوه ری ته ك مداره گه لسین
گه لیب آیلا گونه ش دورسا اوز اوزه
قارانلیغ گئجه له ر دؤنسه گوندوزه
آرتیغ اینانمیرام هه ر گوله ن اوزه
گه له ن قوی باشیما دوباره گه لسین
عاله مده گؤرمه دیم ذوق ی سه عاده ت
هه میشه هه مده میم اولدو فه لاكه ت
وه فاده ن ده م ووران اهلی صه داقه ت
حاققیمدا قطعی بیر قه راره گه لسین
چه كدیم جه فاسینی چوخ اینسانلارین
حوقوقی مه حو اولوب تاپدالانلارین
مه ن كیمی ده هریده آلدانانلارین
قه لبینه عه رشینه شه راره گه لسین
سئوگیلیم باشینا قارا باغلاسین
بولاغ ته ك گؤزونده ن سولار چاغلاسین
دوشمانلاریم گولسون , دوسلار آغلاسین
گؤزله رینین یاشی عیذاره گه لسین
یازان : مه حه ممه د بی رییا
1323
Şehid anası
Her məzaarın üstə tökub qanlı göz yaşı
((eyvay oğul !))deyib çəkərəm naalə ağlaram
Naləm düşəndə hər daşa dilləndirir daşı
Qəbrimdə bitməyincə qızıl laalə ağlaram
Aadət edibdir ağlamağa gözlərim mənim
Təəsir edərmi qatilinə sözlərim mənim?
Tək bir sənə ürək dolusu bağlayıb ümüd
Dayim əlinlə hiss eləyirdim nicaatımı
Azadlığın yolunda səni etdilər şəhid
Birəhmlər zəhr eylədilər şən həyaatımı
Qəlbinm inanmıran dözə bu son müsibətə
Ba,islərin duçar ola nifrin və lə,nətə
Hər zəhmətə təhəmmül edən binəva anan
Min zövq alırdı nazını çəkdikcə sübh-o-şam
Indi rəvadır ey gözümün nuru nagəhan
Mən öz boyum bərabəri oğlumdan ayrılam
Yox-yox cəhanı tərk eyləyib olmək istərəm
Hicrində qoymaram ürəyim vərəm
Aldı qərar-o- səbrimi dəhşətli matəmin
Oldum bəlaye firqət-o-həsrətlə rubəru
Sənsiz nə həzzi var daha məənasız aaləmin
Çox gördu bir səni mənə bu çərx-i kinəcu
Haqqımda ruzigar eylədi zülmünü tamam
Yoldaşların gərək ala zaalimdən intiqam
Yazan məhəmməd biriya
شهید آناسی
هر مزارین اوسته توكوب قانلی گوز یاشی
((ایوای اوغول!)) دئیب چكه رم ناله,آغلارام
ناله م دوشنده هرداشا, دیللندیرر داشی
قبرینده بیتمه یینجه قیزیل لاله,آغلارام
عادت ائدیبدیر آغلاماغا,گوزلریم منیم
تاثیر ائدرمی قاتلینه سوزلریم منیم؟
تك بیر سنه اوره ك دولوسو باغلاییب امید
دائم الین له حس ائله ییردیم نجاتیمی
آزادلیقین یولوندا سنی ائتدیلر شهید
بی رحملر زهرله دیلرشن حیاتیمی
قلبیم اینانمیرام دوزه بو سون مصیبته
باعث لرین دوچار اولا نفرین ولعنته!
هر زحمته تحمل ائده ن, بی نوا آنان
مین ذوق آلیردی نازینی چكدیكده صبح وشام
ایندی روادیر ای گوزومون نورو, ناگهان
من اوز بویوم برابری اوغلومدان آیریلام؟
یوخ – یوخ! جهانی ترك ائله ییب ئولمك ایستره م
هجرینده قویمارام اوره گیم باغلاسین ورم
آلدی قراروصبریمی, دهشتلی ماتمین
اولدوم بلای فرقت وحسرتله روبرو
سنسیز نه حظی وار, داها معناسیز عالمین؟
چوخ گوردو بیر سنی منه بو چرخ كینه جو
حقیمده روزگار ائله دی ظولمونو تمام
یولداشلازین گرك آلا ظالمدن انتقام
یازان: محمد بی ریا
Quqquliqu
Xarab olar ruziqar
əlimdə yox ixtiyar
gedim deyim hakimə
mənim şirin dilim var
Quqquliqu
Firəngi tək yox ferim
Xiyavanda poz verim
Mən azəri oğluyam
Azərbaycandır yerim
Quqquliqu
Yaxın deyil mənzilim
Sən diyəni mən bilim
Dünya bilir canımdan
Mənə əzizdir dilim
Quqquliqu
Tikibdir göz el mənə
Toxunmasın yel mənə
Boğulmadım dəryada
Neyliyəcək sel mənə
Quqquliqu
MƏHƏMMƏD BİRİYA
قوققولی قو
خاراب اولار روزیقار
الیمده یوخ ایختییار
گئدیم دئییم حاكیمه
منیم شیرین دیلیم وار
قوققولی قو
فیره نگی ته ك یوخ فئریم
خییاواندا پوز وئریم
مه ن آزری اوغلویام
آزربایجاندیر یئریم
قوققولی قو
یاخین دئییل منزیلیم
سه ن دئیه نی من بیلیم
دونیا بیلیر جانیمدان
مه نه عزیزدیر دیلیم
قوققولی قو
تیكیب دیر گؤز ائل مه نه
توخونماسین یئل مه نه
بوغولمادیم دریادا
نئیلییه جه ك سئل مه نه
قوققولی قو
مه حه ممه د بیرییا(محمد بیریا)
Qəm çəmə əmoğlu hələ bu millət ayılmaz
Ac lüt qala dayim ,çəkə min zillət ayılmaz
Məşrutə üçün tökdülə bu şəhridə qanlar
Qaanun-e əsasi diyə can verdi cavanlar
Axırda yenə hökmüran oldu bizə xanlar
Keçdi başına torba dahi ümmət ayılmaz
Qəm çəmə əmoğlu hələ bu millət ayılmaz
Hər əsridə tuş oldu bəlayə bəlayə yazığ iran
Olmuşdu sipər cövu-o-cəfayə yazığ iran
Son gündə əsir oldu RİZAyə yazığ iran
Çəkdi nəqədər rənc-o-sitəm mehnət ayılmaz
Qəm çəmə əmoğlu hələ bu millət ayılmaz
Iranli əsirdir onu qul xaq edib allah
Haqqın tələb etsə olacağ ərzidə qomrah
Lazım deyil iranlı hər işdən ola aqah
Cox bərk yatıb olsa nəqədər söhbət ayılmaz
Qəm çəmə əmoğlu hələ bu millət ayılmaz
əsrafil əyər suuri çıxıb ərşidə çalsa
heç durmayacağdır nəqədər bu dalı qalsa
gər məxluqun əhvalını məndən xəbər alsa
hər kəs diyərəm durma çatıb fürsət atılmaz
Qəm çəmə əmoğlu hələ bu millət ayılmaz
Iranlı gərək olmasın aafaaqidə azad
Qan ağlayıb etsin gərək o nalə-vo-fəryad
Həmsayələri etsə əyər lütfilə imdad
Düşməz başa etməz əbədən hımmət ayılmaz
Qəm çəmə əmoğlu hələ bu millət ayılmaz
Beş yorqanın altında bu təmbəl necə yatmış!
Çıxmır nəfəsi fıs-fısedir qan tərə batmış
Top güllələri aləm-i imkanı oyatmış
Vah...vah! onu qoymaz dura bu qiflət ayımaz
Qəm çəmə əmoğlu hələ bu millət ayılmaz
Bir gün gələcək mən görürəm dik duracaqsan
ətrafə baxıb başə cütəlli vuracaqsan
hər yerdə gedib boynunu mütləq buracaqsan
ver onda RİYASIZ sözümə qiymət ayılmaz
Qəm çəmə əmoğlu hələ bu millət ayılmaz
MƏHƏMMƏD BİRİYA
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
آج لوت قالا دائیم , چه كه مین ذیلله ت آییلماز
مه شروطه ایچون تؤكدوله بو شه هریده قا نلار
قانون- ی اَساسی دئیه , جان وئردی جاوانلار
آخیرده یئنه حوكموران اولدی بیزه خانلار
كئچدی باشینا توربا داهی اوممه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
هه ر عصریده توش اولدی به لایه یازیغ ایران
اولموشدو سیپه ر جوور و جه فایه یازیغ ایران
سون گونده اسیر اولدی "ریضا"یه یازیغ ایران
چه كدی نه قه ده ر رنج و سیته م ,مئحنه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
ایرانلی اسیردیر ,اونو قول خه لق ائدیب آللاه
حه ققین طه له ب ائتسه اولاجاخ ارضیده گمراه
لازیم دئییل ایرانلی هه ر ایشده ن اولا آگاه
چوخ به رك یاتیب اولسا نه قه ده ر صوحبه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
اسرافیل ایه ر صوری چیخیب عرشیده چالسا
هئچ دورمایاجاقدیر نه قه ده ر بو دالی قالسا
گر مه خلوقون احوالینی مه نده ن خه به ر آلسا
هه ر كه س دئیه ره م دورما چاتیب فورصه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
ایرانلی گه ره ك اولماسین آفاقیده آزاد
قان آغلاییب ائتسین گه ره ك او ناله و فریاد
هه مسایه له ری ائتسه اگه ر لوطفیله ایمداد
دوشمه ز باشا ائتمه ز ابه ده ن هیممه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
بئش یورقانین آلتیندا بو ته نبه ل نئجه یاتمیش
چیخمیر نه فه سی فیس-فیس ائدیر قان ته ره باتمیش
توپ گولله له ری عالم-ی ایمكانی اویاتمیش
واه...واه!اونو قویماز دورا بو غیفله ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
بیر گون گه له جه ك مه ن گوروره م دیك دوراجاقسان
اطرافه باخیب باشه جوت اللی ووراجاقسان
هه ر یئرده گئدیب بوینونو موطله ق بوراجاقسان
وئر اوندا "ریاسیز"سؤزومه قییمه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
مه حه ممه د بی رییا( محمد بی ریا)
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
آج لوت قالا دائیم , چه كه مین ذیلله ت آییلماز
مه شروطه ایچون تؤكدوله بو شه هریده قا نلار
قانون- ی اَساسی دئیه , جان وئردی جاوانلار
آخیرده یئنه حوكموران اولدی بیزه خانلار
كئچدی باشینا توربا داهی اوممه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
هه ر عصریده توش اولدی به لایه یازیغ ایران
اولموشدو سیپه ر جوور و جه فایه یازیغ ایران
سون گونده اسیر اولدی "ریضا"یه یازیغ ایران
چه كدی نه قه ده ر رنج و سیته م ,مئحنه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
ایرانلی اسیردیر ,اونو قول خه لق ائدیب آللاه
حه ققین طه له ب ائتسه اولاجاخ ارضیده گمراه
لازیم دئییل ایرانلی هه ر ایشده ن اولا آگاه
چوخ به رك یاتیب اولسا نه قه ده ر صوحبه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
اسرافیل ایه ر صوری چیخیب عرشیده چالسا
هئچ دورمایاجاقدیر نه قه ده ر بو دالی قالسا
گر مه خلوقون احوالینی مه نده ن خه به ر آلسا
هه ر كه س دئیه ره م دورما چاتیب فورصه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
ایرانلی گه ره ك اولماسین آفاقیده آزاد
قان آغلاییب ائتسین گه ره ك او ناله و فریاد
هه مسایه له ری ائتسه اگه ر لوطفیله ایمداد
دوشمه ز باشا ائتمه ز ابه ده ن هیممه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
بئش یورقانین آلتیندا بو ته نبه ل نئجه یاتمیش
چیخمیر نه فه سی فیس-فیس ائدیر قان ته ره باتمیش
توپ گولله له ری عالم-ی ایمكانی اویاتمیش
واه...واه!اونو قویماز دورا بو غیفله ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آیی
Öz əksimə
Baxan!bu əks-i məəyusə
Məni yad eylə binaməm
Fələklər eyləmiş nifrin
Bilin hər ləhzə nakaməm
Mən ölsəm bax bu ovraqə
Təhəssürlə məni yad et
Tüpür çərxi cəfakarə
Möəzzəb ruhumu şad et
MƏHƏMMƏD BİRİTA
اؤز عه كسیمه
باخان بو عكس مایوسه,
مه نی یاد ائیله بی نامم
فه له ك له ر ائیله میش نیفرین,
بیلین هه ر له حظه ناكامم
مه ن ئولسه م باخ بو اوراقه,
ته حه سسورله مه نی یاد ائت
توپور چه رخ-ی جه فا كاره ,
معذذب روحومو شاد ائت
مه حه ممه د بی رییا (محمد بی ریا)
Oğlan bu nə səsdir
Oğlan qapını bağla nə haydır bu nə səsdir?
Get söylə utansın bu cəmaaət daha bəsdir
QAFLANTIni keçdi yenə məşrutə sedası
Başlandı bu təbrizlilərin köhnə ədası
Yırtıldı əcəb müstəbidin qanlı rədası
Minlələ rə,iyyət bu yolun oldi fədaası
Kor gözləri gördu sonu bihudə əbəsdir
Oğlan qapını bağla nə haydır bu nə səsdir?
əlbət keçəcəkdir əlimə bir kərə firsət
onda verərəm məndə bu məxluqə əziyyət
bir-bir gələcək həbsə bu əəzay-e cəmi,t
puldur mənə hər şey nəyə lazımdı həmiyyət
baş tutmuri hiləm-kələyim el özu nəsdir
Oğlan qapını bağla nə haydır bu nə səsdir?
Boş-boş danışı yorsa özün millət-i nadan
Ağlar qalacaq olmayacaq ərzidə xəndan
Dünyadə gərək olmaya bir sahib-i vicdan
Tərtib olunubdur oların cürmünə zindan
Zahirdə adəı ölkədi baatində qəfəsdir
Oğlan qapını bağla nə haydır bu nə səsdir?
Sən eylə xəyal eyləmə məndə dalı qallam
Aaxır oların kütləsinə zəlzələ sallam
əzra,il olub qudrətilə canların allam
bir bir tutaram başlarına qəddara çallam
bax dövrənə məəmurdu nigəhbandı əsəsdir
Oğlan qapını bağla nə haydır bu nə səsdir?
Bu xakidə hökm eyləyəcək dayim isarət
Bir gün elərəm evlərizi zülmülə qaarət
Var məndə qoşun qər-o-ğəzəb kin-o-maharət
Etmişdi əgər bəziləri xeyli cisarət
Ülkütdüm olar səslərini gör necə kəsdi
Oğlan qapını bağla nə haydır bu nə səsdir?
Irsə yetişibdir mənə bu dövlət-o-millət
Hakimdi bütün millətə hər nöqtədə dövlət
Təqsim olunanda yetişibdir sizə zillət
Rədd eyləmə gözdən nədi məqsəd nədir illət
Aaləmdə zərər eylədi hər kəs ki tələsdi
Oğlan qapını bağla nə haydır bu nə səsdir?
Yazan məhəmməd biriya
اوغلان بو نه سس دیر؟
اوغلان! قاپینی باغلا، نه هایدیر بو، نه سس دیر؟
گئت سویله اوتانسین بو جماعت داها بسدیر!
((قافلانتی)) نی كئچدی یئنه مشروطه صداسی
باشلاندی بو تبریزلیلرین كوهنه اداسی
ییرتیلدی عجب مستبدین قانلی رداسی
مین لرله رعیت بو یولون اولدو فداسی
كور گوزلری گوردو، سونی بیهوده، عبث دیر
اوغلان! قاپینی باغلا، نه هایدیر بو، نه سس دیر؟
البت كئچه جكدیر الیمه بیر كره فرصت
اوندا وئره رم منده، بو مخلوقه اذیت
بیر- بیر گئده جك حبسه، بو اعضای جمعیت
پولدور منه هر شئی، نه یه لازیمدی حمیت
باش توتموری حیله م- كلكیم، ایل اوزو نس دیر!
اوغلان! قاپینی باغلا، نه هایدیر بو، نه سس دیر؟
بوش- بوش دانیشیب، یورسا اوزون ملت نادان
آغلار قالاجاق، اولمیاجاق ارضده خندان
دونیاده گرك اولمیا بیر صاحب وجدان
ترتیب اولونوبدیر اولارین جرمینه زندان
ظاهیرده آدی اولكه دی، باطینده قفس دیر
اوغلان! قاپینی باغلا، نه هایدیر بو، نه سس دیر؟
سن ائیله خیال ائیله مه منده دالی قاللام
آخیر اولارین كوتله سینه، زلزله ساللام
عزرائیل اولوب، قدرتیله جانلارین آللام
بیر- بیر توتارام باشلارینا قدداره چاللام
باخ دوره نه، ماموردی، نگهبان دیر، عسس دیر
اوغلان! قاپینی باغلا، نه هایدیر بو، نه سس دیر؟
بو خاكده، حكم ائیله یه جك دائم اسارت
بیر گون ائله رم ائولریزی ظلمله غارت
وار منده قوشون، قهر و غضب، كین و مهارت
ائتمیشدی اگر بعضی لری خیلی جسارت
اولكوتدوم، اولار سسلرینی گور نئجه كسدی؟
اوغلان! قاپینی باغلا، نه هایدیر بو، نه سس دیر؟
ارثآ یئتیشیبدیر منه، بو دولت و ملت
حاكمدی بوتون میللته، هر نقطه ده دولت
تقسیم اولوناندا یئتیشیبدیر سیزه ذلت
رد ائیله مه گوزدن نه دی مقصد، نه دیر علت؟
عالمده ضرر ائیله دی، هر كس كی تلسدی
اوغلان! قاپینی باغلا، نه هایدیر بو، نه سس دیر؟
یازان: محمد بی ریا
Mən nə deyirəm
Mən deyirəm zülmkardan aazad olsun vətənim
Pozulmasın xəzan vurmuş bağlar kimi gülşənim
Ana toprağ qonçalansın gül çiçəklər sevinsin
solqun üzlər yaşlı gözlər paak ürəklər sevinsin
Mən deyirəm ölkemizde yansın elmin çırağı
Hemişelik söndürülsün cihaletin ocağı
Her tərəfdə mədəniyyət sarayları tikilsin
Xiyavanlar genişlənsin tıramvalar çəkilsin
Mən deyirəm isaretden xilas olsun elimiz
Bundan artığ zalimlərə bağlanmasın belimiz
Isteemara qarşı dursun rəncbərlər ordusu
əkincilər zəhmətkeşlər kargərlər ordusu
Mən deyirəm diktatorluq əbədilik çurusun
Aazadlığın gözəl nuuru hər tərəfi bürüsün
Hürrüyətin kəlməsiylə şöhrət tapsın adımız
Biz ölsəkdə səaadətlə yaşasın evladımız
Mən deyirəm yurdumuza kəc baxanlar yox olsun
Böhtan deyib adımıza şər yaxanlar yox olsun
Xalqımızın iyidlıyi düşsun dildən dillərə
əməlləri yadgar tək qalsın eldən ellərə
Mən deyirəm azərbaycan qəhrəmanlar yurdudur
Şücaəətli BAĞIRXANlar SƏTTARXANlar yurdudur
Böyük QACAR şahlarını yola salmış bu diyar
Onun hər bir qarşısında əcdadımın haqqı var
MƏHƏMMƏD BIRIYA
من نه دئییرم
من دئییرم ظولمكاردان آازاد اولسون وطنیم
پوزولماسین خزان وورموش باغلار كیمی گولشه نیم
آنا توپراغ قونچالانسین گول چیچكلر سئوینسین
سولقون اوزلر یاشلی گؤزلر پاك اوره كله ر سئوینسین
من دئییرم اؤلكه میزین یانسین علمین چیراغی
همیشه لیك سؤندوروولسون جهالتین چیراغی
هه ر طرفده مدنیت سارایلاری تیكیلسین
خییاوانلار گئنیشلنسین تیراموالار چكیلسین
من دئییرم ایسارت ده ن خیلاص اولسون ائلیمیز
بوندان آرتیغ ظالیملره باغلانماسین بئلیمیز
ایستعمارا قارشی دورسون رنجبرلر اوردوسو
اكینجیلر زحمتكئشلر كارگرلر اوردوسو
من دئییرم دیكتاتورلوق ابدیلیك چوروسون
آزادلیغین گؤزل نوورو هر طرفی بوروسون
حریت ین كلمه سییله شؤهرت تاپسین آدیمیز
بیز اؤلسكده سعادتله یاشاسین ائولادیمیز
من دئییرم یوردوموزا كج باخانلار یوخ اولسون
بؤهتان دئییب آدیمیزا شر یاخانلار یوخ اولسون
خالقیمیزین ایگیدلییی دوشسون دیلدن دیللره
عمللری یادگار تك قاسین ائلدن ائللره
من دئییرم آذربایجان قهرمانلار یوردودور
شوجاتلی باغیرخانلار ستتارخانلار یوردودور
بؤیوك قاجار شاهلارینی یولا سالمیش بو دیار
اونون هر بیر قارشیسیندا اجدادیمین حاقی وار
محمد بیریا
Iftixarım var
Nə azaadəm bu aləmdə nə əldə ixtiyarım var
Nə qussə əl çəkir məndən , nə deldə bir qərarım var
Qəfəsdə saxlamış zalim,fəğanımdan alır ləzzət
Təsəvvür eyləməz gün tək , münəvvər bir şuarım var
Dilim dağlı,ğözüm bağlı, qulaağım kar,üzüm qülməz
Qünə həsrət qalan gülsüz,səfasız laləzarım var
Neçün mən olmayım məhzuz,ürəkdən etməyim nalə
Hər addimda müəyyəndir ,qazılmış bir məzarım var
Belə laqeyd gördükdə,məni təən etməyin yaran
Saraysız – elsiz insanam nə yurdum nə diyarım var
Nə Fərhadəm çapam daği , dilimdə kəlmeye Şirin
Nə Məcnunəm nə Sənaanəm nə Leylim nə xumarım var
Əzəldən mən bilirdim ki gözəllər çox vəfasızdır
odur atdım meyi eşqi nə yarım nı nigarım var
ölum xoşdur çıx ey ruhum bu cesm-e natəvanimdan
Nə təslim olmağa meylim , nə dəhrə eetibarım var
zavallı xalqinin dərdin gərəkdir biriya çəksin
Bu yolda qanima batsam , böyük bir iftixarım var
Yazan MƏHƏMMƏD BİRİYA
افتخاریم وار
نه آزادم بو عالمده،نه الده اختیاریم وار
نه غصه ال چكیر مندن،نه دلده بیر قراریم وار
قفسده ساخلامیش ظالیم،فغانیمدن آلیر لذت
تصور ایله مز گون تك ،منور بیر شعاریم وار
دیلیم داغلی ،گؤزوم باغلی ،قولاغیم كار،اوزوم گولمز
گونه حسرت قالان، گولسیز،صفاسیز لاله زاریم وار
نچون من اولمییم محزون،اوركدن ائتمه ییم ناله
هر آددیمدا معین دیر، قازیلمیش بیر مزاریم وار
بئله لا قید گؤردوكده منی طعن ائتمه یین یاران!
سرای سیز ، ائل سیز انسانم ، نه یوردوم ،نه دیاریم وار
نه فرهادم چاپام داغی ،دیلیمده كلمه ی شیرین
نه مجنونام، نه صنعانم ، نه لیلیم ، نه خوماریم وار
ازلدن من بیلیردیم كی ،گؤزللر چوخ وفاسیزدیر
اودیر آتدیم مئیی ، عشقی ، نه یاریم ، نه نیگاریم وار
ئولوم خوشدیر چیخ ای روحوم ! بو جسم ناتوانیمدان
نه تسلیم اولماقا میلیم، نه دهره اعتباریم وار
زواللی خلقی نین دردین گركدیر( بی ریا ) چكسین
بویولدا قانیما باتسام ، بؤیوك بیر افتخاریم وار
یازان: محمد بی ریا
Bəxtyar vətənim
Hər zaman arzım budur bir laləzar olsun vətən
Lalələr güllər açılsın xoş diyar olsun vətən
Aazəristan ölkəsi zülmiylə çox taalaan olub
Istərəm aabadlığın ta paydar olsun vətən
Ittihad etmək gərəkdir bu vətən uğrunda biz
Məhv edək zalimləri ta bəxtyar olsun vətən
Çox əmiinəm görməsin zllət dahi yurdum mənim
Her cəhətdən sahib-i izz-o- vüqar olsun vətən
Yazan—məhəmməd biriya
بختیار وطنیم
هر زامان آرزیم بودور بیر لاله زار اولسون وطن
لاله لر گولله ر آچیلسین خوش دییار اولسون وطن
آزریستان اؤلكه سی ظولمییله چوخ تالان اولوب
ایسترم آابادلیغین تا پایدار اولسون وطن
اتحاد ائتمك گه ره كدیر بو وطن اوغروندا بیز
محو ائده ك ظالیملری تا بختیار اولسون وطن
چوخ امیینم گؤرمه سین ذلت داهی یوردوم منیم
هئر جهتدن صاحیب-ای عز-او- ووقار اولسون وطن
یازان-مه حه ممه د بیرییا
Baştutmayan sevda
Şagirlər:
Istəyirsən ki məəllim!biz ürəkdən barişax
Ağzımızda dilimiz var qoy o dildə danışax
Mədəniyyət bürümüş elmilə dünya üzuni
Daha təmbəlligi at gəl gecə-gündüz çalışax
Məəllim:
içtibah eyləməyin var hər işin qaidəsi
o şirin yerli dilin mərkəzə yoxfayidəsi
əmr ediblər ki soxam ağziza cəbrən bu dili
dünyada (fas)dilidir cümlə dilin validəsi
Şagirlər:
Ey məəlim onü oyrənməyə yox taqətimiz
Anadildə danışib- gülmay olub aadətimiz
Çox böyükdür o dili qoyma girə ağzımıza
Biz təsəvvur eylədikcə dəyişir halətimiz!
Məəllim:
Siz uşaxsız nə bilirsiz ay oğul yaxşı – yaman
Xorasanda bu dilə hörmət edir pir-o-cavan
Onların xatirinə sizdə gərək oyrənəsiz
Sözümü rədd edəsiz dövlət edər başqa guman!
Şagirlər:
Ay məəllim! Bir utan ,Reyli Gilanlı deyilik
Elimiz yurdumuz ayrı, Gavalanlı deyilik
Azəristandı bizim millətimiz tarixə bax
Məədədən söyləmirik,fikri dumanlı deyilik!
Məəllim:
Mənə tarix oxumax indi yaraşmaz bilirəm
Düzi lap zor-zorakı haqqızı inkar edirəm
Dilizi tərk eləyib indi gərək ,,FAS,,laşasız
Adızı tarixin əvvəl vərəğindən silirəm
MƏHƏMMƏD BİRİYA
باش توتمایان سئودا
شاگیردلر:
ایسته ییرسن كی معلم! بیز اوركدن باریشاق
آغزیمیزدا دیلیمیز وار، قوی او دیلده دانیشاق
مدنیت بوروموش علم له دونیا اوزونو
داها تنبل لیگی آت، گل گئجه- گوندوز چالیشاق
معلم:
اشتباه ائیله مه یین، وار هر ایشین قاعده سی
او شیرین یئرلی دیلین، مركزه یوخ فاییده سی
امر ائدیبلر كی سوخام آغزینیزا جبرا بو دیلی
دونیادا((فارس)) دیلی دیر جمله دیلین والده سی!
شاگیردلر:
ای معلم! اونو اورگنمه یه یوخ طاقتیمیز
آنا دیلده دانیشیب- گولمك اولوب عادتیمنیز
چوخ بویوك دیر او دیلی قویما گیره آغزیمیزا
بیز تصور ائله دیكجه ده گیشیر حالتیمیز!
معلم:
سیز اوشاقسیز، نه بیلیرسیز آی اوغول یاخشی- یامان
خوراساندا بو دیله حرمت ائدیر پیروجوان
اونلارین خاطیرینه، سیزده گره ك اورگنه سیز
سوزومو رد ائله سیز، دولت ائدر باشقا گمان!
شاگیردلر:
آی معلم! بیر اوتان ری لی، گیلانلی دئییلیك
ائلیمیز، یوردوموز آیری، گاوالانلی دئییلیك
آذرستاندی بیزیم میللتیمیز، تاریخه باخ
معده دن سویله میریك، فیكری دومانلی دئییلیك!
معلم:
منه تاریخ اوخوماق ایندی یاراشماز بیلیرم
دوزو، لاپ زور- زوراكی حاققیزی انكار ائدیرم
دیلیزی ترك ائله ییب ایندی گره ك ((فارسلاشاسیز))!
آدیزی تاریخین اول ورقیندن سیلیرم!
یازان: مه حه ممد بی رییا
Azərbaycan
Ey torpaği ləəlo-mərcan, Azərbaycan Azərbaycan
Mən verərəm uğrunda can , Azərbaycan Azərbaycan
Ey vətənim düşmən əcəb bağğrını alqan elədi
Soydu rəzalətlə səni zülmülə taalan elədi
Bağlarını vurdu xəzan ,gör necə taalan elədi
Zülmət keçib döndü dumdn , Azərbaycan Azərbaycan
Ey torpaği ləəlo-mərcan, Azərbaycan Azərbaycan
Keçmiçinə baxmalıdır , pir-o-cavan ibrətilə
Hazır olub ellərimiz intiqama qeyrətilə
Məqsədimiz var səni azad eliyək sürətilə
Müstəbidə yoxdur aman , Azərbaycan Azərbaycan
Ey torpaği ləəlo-mərcan, Azərbaycan Azərbaycan
Bəsləmisən şanlı vətən nazilə öz evladını
Məndə gərək cəhd iliyəm ərşə ucaldam adını
Himmətilə parçalayıb məv eliyəm cəlladını
Vəxt-i səadətdir oyan , Azərbaycan Azərbaycan
Ey torpaği ləəlo-mərcan, Azərbaycan Azərbaycan
And içirəm namusuma məsləkimə vicdanıma
Gün kimi dünyadə muqəddəs tanınan imanıma
Ya səni azad eliyəm ya boyanam al qanıma
Həqqin üzü dönməz inan , Azərbaycan Azərbaycan
Ey torpaği ləəlo-mərcan, Azərbaycan Azərbaycan
Məhəmməd biriya
آزربایجان سرودی
ای توپراغی لعل و مه رجان , آزربایجان , آزربایجان
مه ن وئره ره م اوغروندا جان, آزربایجان , آزربایجان
ای وطنیم دوشمن عجب باغرینی آلقان ائله دی
سویدو رزالتله سنی ظولمیله تالان ائله دی
باغلارینی ووردو خزان گؤر نئجه ویران ائله دی
ظولمت كئچیب دؤندو دومان , آزربایجان , آزربایجان
ای توپراغی لعل و مه رجان , آزربایجان , آزربایجان
كئچمیشینه باخمالیدیر , پیر و جاوان عیبره تیله
حاظیر اولوب ائللریمیز اینتیقاما غئیره تیله
مقصدیمیز وار سنی آزاد ائله یه ك سورعتیله
موسته بیده یوخدور آمان , آزربایجان , آزربایجان
ای توپراغی لعل و مه رجان , آزربایجان , آزربایجان
به سله میسه ن شانلی وطن نازیله ئوز ائولادینی
مه نده گه ره ك جهد ائلیییه م عرشه اوجالدام آدینی
هیمت ایله پارچالاییب , محو ائله یه م جللادینی
وقت سعادتدیر اویان , آزربایجان , آزربایجان
ای توپراغی لعل و مه رجان , آزربایجان , آزربایجان
آند ایچیره م ناموسوما مسلكیمه ویجدانیما
گون كیمی دونیاده موقه ددس تانینان ایمانیما
یا سه نی آزاد ائلییه م , یا بویانیم آل قانیما
حه ققین اوزو دؤنمه ز اینان , آزربایجان , آزربایجان
ای توپراغی لعل و مه رجان , آزربایجان , آزربایجان
مه حه ممه د بیرییا(محمد بیریا)
بو شئعرله ر 1320 ده آزربایجانین ره سمی سورودویدی
Azərbaycan Marşı
Ey toprağı lal u mərcan, Azərbaycan Azərbaycann
Mən verərəm uğrunda can, Azərbaycan Azərbaycann
Ey vətənim, düşmən əcəb bağrıvı alqan elədi
Bağlarıvı vurdu xəzan, gör necə viran elədi
Zülmət geçib döndü zaman, Azərbaycan Azərbaycann
Ey toprağı lal u mərcan, Azərbaycan Azərbaycann
Geçmişivə baxmalıdır pir u cəvan ibrət ilə
Hazır olub ellərimiz intiqama geyrət ilə
Məqsədimiz var səni azad eyləyək sürət ilə
Müstəbidə yoxdur aman, Azərbaycan Azərbaycann
Bəsləmişsən şanlı vətən, nazilə öz evladıvı
Mən də gərək cəhd eləyib ərşə ucaldam adıvı
Himmət elə, parçalayıb məhv eləyim cəlladıvı
Vəqti saadətdür uyan, Azərbaycan Azərbaycann
Ey toprağı lal u mərcan, Azərbaycan Azərbaycann
And içirəm namusuma -məsləyimə -vicdanıma,
Gün kimi dünyada müqəddəs tanılan imanıma
Ya səni azad eləyim, ya boyanam al qanıma
Haqqın özi dönməz, Azərbaycan Azərbaycann
Ey toprağı lal u mərcan, Azərbaycan Azərbaycann
آزربایجان
ای توپراغی لعل و مه رجان , آزربایجان , آزربایجان
مه ن وئره ره م اوغروندا جان, آزربایجان , آزربایجان
ای وطنیم دوشمن عجب باغرینی آلقان ائله دی
سویدو رزالتله سنی ظولمیله تالان ائله دی
باغلارینی ووردو خزان گؤر نئجه ویران ائله دی
ظولمت كئچیب دؤندو دومان , آزربایجان , آزربایجان
ای توپراغی لعل و مه رجان , آزربایجان , آزربایجان
كئچمیشینه باخمالیدیر , پیر و جاوان عیبره تیله
حاظیر اولوب ائللریمیز اینتیقاما غئیره تیله
مقصدیمیز وار سنی آزاد ائله یه ك سورعتیله
موسته بیده یوخدور آمان , آزربایجان , آزربایجان
ای توپراغی لعل و مه رجان , آزربایجان , آزربایجان
به سله میسه ن شانلی وطن نازیله ئوز ائولادینی
مه نده گه ره ك جهد ائلیییه م عرشه اوجالدام آدینی
هیمت ایله پارچالاییب , محو ائله یه م جللادینی
وقت سعادتدیر اویان , آزربایجان , آزربایجان
ای توپراغی لعل و مه رجان , آزربایجان , آزربایجان
آند ایچیره م ناموسوما مسلكیمه ویجدانیما
گون كیمی دونیاده موقه ددس تانینان ایمانیما
یا سه نی آزاد ائلییه م , یا بویانیم آل قانیما
حه ققین اوزو دؤنمه ز اینان , آزربایجان , آزربایجان
ای توپراغی لعل و مه رجان , آزربایجان , آزربایجان
مه حه ممه د بیرییا(محمد بیریا)
بو شئعرله ر 1320 ده آزربایجانین ره سمی سورودویدی
Azərbaycan marşı
Bi dünyanın qorxu bilməz bir qəhrəman eliyik
Alovlardan yaranılmış Azərbaycan eliyik
Yurdumuzu yşadacax adımızla şanımız
Hindistanın dağlarından mohkımdir imanımız
Tarixlərin zinətidir şöhrətimiz şanımız
Buna şahid bədəndəki iliyimiz qanımız
Bi dünyanın qorxu bilməz bir qəhrəman eliyik
Alovlardan yaranılmış Azərbaycan eliyik
Biz bir elik qoy bilinsin andımızdır sözümüz
Xayınlara mərhəmətlə baxa bilməz gözümüz
Xalqımızı hifz etmişik illər boyu özümüz
Tikilməmiş yerə bizim annı açıx üzümüz
Bi dünyanın qorxu bilməz bir qəhrəman eliyik
Alovlardan yaranılmış Azərbaycan eliyik
Bir yolumuz varsada o hürriyətin yoludur
Başdan-başa ürıyimiz sidaqətlə doludur
Azərbaycan eli haqqın bükülmiyən qoludur
Doslarımız bizə güldür düşman tikan koludur
Bi dünyanın qorxu bilməz bir qəhrəman eliyik
Alovlardan yaranılmış Azərbaycan eliyik
Su veribdir ana , ışığında ülkərin
Bəslənmişik qucağında ,al günəşin səhərin
Hər yerini bürümüşük qaflankının –xəzərin
Alır bizdən bütün ellər surağını zəfərin
Bi dünyanın qorxu bilməz bir qəhrəman eliyik
Alovlardan yaranılmış Azərbaycan eliyik
MƏMƏMMƏD BİRİYA
آزربایجان مارشی
بیز دونیانین قورخو بیلمه زبیر قه هره مان ائلییك
آلوولاردان یارانیلمیش آزربایجان ائلییك
یوردوموزو یاشاداجاخ آدیمیزلا سانیمیز
هیندیستانین داغلاریندان موحكه مدیر ایمانیمیز
تاریخله رین زینه تی دیر شوهره تیمیز شانیمیز
بونا شاهید به ده نده كی ایلیییمیز قانیمیز
بیز دونیانین قورخو بیلمه زبیر قه هره مان ائلییك
آلوولاردان یارانیلمیش آزربایجان ائلییك
بیز بیر ائلییك قوی بیلینسین آندیمیزدیر , سؤزووموز
خائینله ره مه رحه مه تله باخا بیلمه ز گؤزوموز
خالقیمیری حیفظ ائتمیشیك ایلله ر بویو ئوزوموز
تیكیلمه میش یئره بیزیم آلنی آچیخ أوزوموز
بیز دونیانین قورخو بیلمه زبیر قه هره مان ائلییك
آلوولاردان یارانیلمیش آزربایجان ائلییك
بیر یولوموز وارسادا او حوررییه تین یولودور
باشدان باشا أوره ییمیز صیداقه تله دولودور
آزربایجان ائلی حه ققین بوكولمیه ن قولودور
دوسلاریمیز بیزه گولدور , دوشمان تیكان كولودور
بیز دونیانین قورخو بیلمه زبیر قه هره مان ائلییك
آلوولاردان یارانیلمیش آزربایجان ائلییك
سو وئریبدیر آنا , ایشیغیندا اولكه رین
به سله نمیشیك قوجاغیندا ,آل گونه شین سه حه رین
هه ر یئرینی بوروموشوك قافلانكی نین – خه زه رین
آلیر بیزده ن بوتون ائلله ر سوراغینی ظه فه رین
بیز دونیانین قورخو بیلمه زبیر قه هره مان ائلییك
آلوولاردان یارانیلمیش آزربایجان ائلییك
مه حه ممه د بی رییا