Bilməm nə görübdür bizim oğlan oxumaqdan

 

 

Bilməm nə görübdür bizim oğlan oxumaqdan?

Dəng oldu qulağım.

Jurnal, qəzetə, hərzəvü hədyan oxumaqdan

Incəldi uşağım.

Ağlın aparıb bəs ki, baxır gündə qarayə,

Ya rəb, nə həmaqət!

Söz etməz əsər, çarə qalıb indi duayə,

Tədbir elə, övrət!

Lənət sənə, ifritə, sənindir bu cəhalət,

Etdin nə xəyanət!

Səndən törənibdir bizim evdə belə bidət.

Ey mayeyi-hiylət!

Tutsun çörəyim gözlərinin ağü qarasın,

Ey həmsəri-bədxah!

Haşa, oda yaxmaz ana istəkli balasın,

Kəssin səni allah!

Bu tifli oxutmaqla etdin məni tərğib,

Həp eylədin iğva.

İndi nədi fikrin? İşimiz oldu bu tərkib,

Yox çarəsi əsla.

Heyhat ki, tədbir ola bu xanəxərabə,

Zail olub əqli.

Dərsə, qəzetə, məktəbə, jurnala, kitabə

Mail olub əqli.

Yıxdın evimi, eylədin övladımı zaye,

İş keçdi məhəldən.

Mən anlamaram elm nədir, ya ki sənaye,

Zarəm bu əməldən!

İstərdim о da mən kimi bir hörmətə çatsın,

Azadə dolansın;

Та qol gücünə malik olub şöhrətə çatsın,

Dünyadə dolansın;

Bir vəqtdir indi ki, olub Rüstəmi-dövran,

Bir ad qazanaydı;

Qarətlər edib ta ki, tapaydı sərü saman,

Bir şey də qanaydı.

Puç eylədin, övrət, bu gözəl, sadə cavanı!

Dilbilməz oğul, vay!

Rəngi saralıb, qalmayıb əsla yarı canı,

Bir gülməz oğul, vay!

Ay, naxələf oğlum, nə yaman məşqə düşübsən,

Ey kaş, usanaydın!

Quldurluğa yox, elmə tərəf eşqə düşübsən,

Bu qübhü qanaydın!

Ey nuri-düçeşmim, oxumaqdan həzər eylə,

Saleh vələd ol, gəl!

At min, hünər öyrəş, məni də bəxtəvər eylə,

İşdə bələd ol, gəl!

Bəsdir oxudun, az qala canın tələf oldu,

Bu kardən əl çək!

Yazmaq, oxumaq, başına əngəl-kələf oldu,

Əşardən əl çək!

Min elm oxuyub söz biləsən hörmətin olmaz

Bu dari-cəhanda;

Söz bəhrinə gövhər olasan qiymətin olmaz

Xasə bu zəmanda.

Yox, yox, baxıram fıkrinə, səndən oğul olmaz,

Canın bəcəhənnəm!

Mırt-mırt oxumaqdan, kişi, bir qan ki, pul olmaz!

Mırtılda dəmadəm,

Qıl elm fərahəm,

Ol qüssəyə həmdəm;

Ömrün olacaq kəm;

Düşmən sənə aləm!....

بیلمم نه گؤروبدور بیزیم اوغلان اوخوماقدان

بیلمم نه گؤروبدور بیزیم اوغلان اوخوماقدان؟

دنگ اولدو قولاغیم.

ژورنال، قزئته، هرزه وو حذیان اوخوماقدان

اینجه لدی اوشاغیم.

عاغلین آپاریب بس كی، باخیر گونده قارایه،

یا رب، نه حماقت!

سؤز ائتمز اثر، چاره قالیب ایندی دوعایه،

تدبیر ائله، عؤورت!

لعنت سنه، عیفریته، سنیندیر بو جهالت،

ائتدین نه خیانت!

سندن تؤره نیبدیر بیزیم ائوده بئله بیدعت.

ائی مایئیی-حیله ت!

توتسون چؤرگیم گؤزلری نین آغ و قاراسین،

ائی همسری-بدخواه!

حاشا، اودا یاخماز آنا ایستكلی بالاسین،

كسسین سنی آللاه!

بو طیفلی اوخوتماقلا ائتدین منی ترغیب،

هپ ائیله دین ایغوا.

ایندی ندی فیكرین؟ ایشیمیز اولدو بو تركیب،

یوخ چاره سی اصلا.

هئیهات كی، تدبیر اولا بو خانخرابه،

زایل اولوب عقلی.

درسه، قزئته، مكتبه، ژورنالا، كیتابه

مایل اولوب عقلی.

ییخدین ائویمی، ائیله دین اؤولادیمی ضایع،

ایش كئچدی محلدن.

من آنلامارام عئلم ندیر، یا كی صنایع ،

زارم بو عملدن!

ایستردیم او دا من كیمی بیر حؤرمته چاتسین،

آزاده دولانسین؛

تا قول گوجونه مالیك اولوب شؤهرته چاتسین،

دونیاده دولانسین؛

بیر وقتدیر ایندی كی، اولوب روسته می-دؤوران،

بیر آد قازانایدی؛

غارتلر ائدیب تا كی، تاپایدی سرو سامان،

بیر شئی ده قانایدی.

پوچ ائیله دین، عؤورت، بو گؤزل، ساده جاوانی!

دیلبیلمز اوغول، وای!

رنگی سارالیب، قالماییب اصلا یاری جانی،

بیر گولمز اوغول، وای!

آی، ناخلف اوغلوم، نه یامان مشقه دوشوبسن،

ائی كاش، اوسانایدین!

قولدورلوغا یوخ، عئلمه طرف عشقه دوشوبسن،

بو قوبح و قانایدین!

ائی نوری-دوچئشمیم، اوخوماقدان حزر ائیله،

صالح ولد اول، گل!

آت مین، هونر اؤیرش، منی ده بختور ائیله،

ایشده بلد اول، گل!

بسدیر اوخودون، آز قالا جانین تلف اولدو،

بو كاردن ال چك!

یازماق، اوخوماق، باشینا انگل-كلف اولدو،

اشاردن ال چك!

مین عئلم اوخویوب سؤز بیله سن حؤرمتین اولماز

بو داری-جهاندا؛

سؤز بحرینه گؤوهر اولاسان قییمتین اولماز

خاصه بو زماندا.

یوخ، یوخ، باخیرام فیكرینه، سندن اوغول اولماز،

جانین بجهننم!

میرت-میرت اوخوماقدان، كیشی، بیر قان كی، پول اولماز!

میرتیلدا دمادم،

قیل عئلم فراهم،

اول غوصه یه همدم؛

عؤمرون اولاجاق كم؛

دوشمن سنه عالم!....

 

 

Bəsdir, bu qədər başlama fəryadə, əkinçi!

 

Bəsdir, bu qədər başlama fəryadə, əkinçi!

Qoyma özünü tülkülüyə, adə, əkinçi!

 

Bir üzrlə hər gündə gəlib durma qapımda,

Yalvarma mənə, boynunu kəc burma qapımda,

Gahi başına, gah döşünə vurma qapımda,

Ləğv olma, ədəb gözlə bu məvadə, əkinçi!

Lal ol, a gədə, başlama fəryadə, əkinçi!

 

Xoş keçmədi il çöllüyə, dehqanə, nə borcum?

Yağmadı yağış, bitmədi bir danə, nə borcum?

Əsdi qara yel çəltiyə, bostanə, nə borcum?

Getdi mənə nə fəhləliyin badə, əkinçi?!

Lağ-lağ danışıb başlama fəryadə, əkinçi!

 

Aldı dolu əldən sərü samanını, neylim?

Yainki çəyirtkə yedi bostanını, neylim?

Verdin keçən il borcuna yorğanını neylim?

Ol indi palaz satmağa amadə, əkinçi!

Lal ol, a balam, başlama fəryadə, əkinçi!

 

Söz açma mənə сох çalışıb, az yeməyindən,

Canın bəcəhənnəm ki, ölürsən, deməyindən!

Mən gözləmənəm, buğda çıxar, ver bəbəyindən!

Çəltik də gətir, аrpа da, buğda da, əkinçi!

Yoxsa soyaram lap dərini, adə əkinçi!

 

Sən hey de yoxumdur, çıxarıb canını, allam!

Vallahı oyub dideyi-giryanını, allam!

Şallağa tutub peykəri-üryanını, allam!

Öz halını sal indi özün yadə, əkinçi!

Lağ-lağ danışıb başlama fəryadə, əkinçi!

 

Cütçü babasan, buğdanı ver, darı yeyərsən,

Su olmasa, qışda əridib qarı yeyərsən,

Daşdan yumuşaq zəhr nədir, marı yeyərsən,

Öyrənməmisən ət-yağa dünyadə, əkinçi!

Heyvan kimi ömr eyləmisən sadə, əkinçi!

 

Lakin mənim insanlıq olub vəzi-mədarım,

Bəyzadəyəm, asayişədir cümlə qərarım;

Meysiz, məzəsiz bitməz olur şamü nəharım;

İştə belədir haləti-bəyzadə, əkinçi!

Bəyzadələrin rəsmi budur, adə, əkinçi!

Mirzə ələkbər sabir

بسدیر، بو قدر باشلاما فریاده، اكینچی!

 

 

 

 

بسدیر، بو قدر باشلاما فریاده، اكینچی!

قویما اؤزونو تولكولویه، آده، اكینچی!

 

بیر اوزرله هر گونده گلیب دورما قاپیمدا،

یالوارما منه، بوینونو كج بورما قاپیمدا،

گاهی باشینا، گاه دؤشونه وورما قاپیمدا،

لغو اولما، ادب گؤزله بو مأواده، اكینچی!

لال اول، آ گده، باشلاما فریاده، اكینچی!

 

خوش كئچمه دی ایل چؤللویه، دئهقانه، نه بورجوم؟

یاغمادی یاغیش، بیتمه دی بیر دانه، نه بورجوم؟

اسدی قارا یئل چلتییه، بوستانه، نه بورجوم؟

گئتدی منه نه فهله لیگین باده، اكینچی؟!

لاغ-لاغ دانیشیب باشلاما فریاده، اكینچی!

 

آلدی دولو الدن سرو سامانینی، نئیلیم؟

یاینكی چییرتكه یئدی بوستانینی، نئیلیم؟

وئردین كئچن ایل بورجونا یورغانینی نئیلیم؟

اول ایندی پالاز ساتماغا آماده، اكینچی!

لال اول، آ بالام، باشلاما فریاده، اكینچی!

 

سؤز آچما منه сوх چالیشیب، آز یئمگیندن،

جانین بجهننم كی، اؤلورسن، دئمگیندن!

من گؤزله منم، بوغدا چیخار، وئر ببگیندن!

چلتیك ده گتیر، آرپا دا، بوغدا دا، اكینچی!

یوخسا سویارام لاپ درینی، آده اكینچی!

 

سن هئی دئ یوخومدور، چیخاریب جانینی، آللام!

واللاهی اویوب دیدئیی-گیریانینی، آللام!

شاللاغا توتوب پئیكری-اوریانینی، آللام!

اؤز حالینی سال ایندی اؤزون یاده، اكینچی!

لاغ-لاغ دانیشیب باشلاما فریاده، اكینچی!

 

جوتچو باباسان، بوغدانی وئر، داری یئیرسن،

سو اولماسا، قیشدا اریدیب قاری یئیرسن،

داشدان یوموشاق زهر ندیر، ماری یئیرسن،

اؤیرنممیسن ات-یاغا دونیاده، اكینچی!

هئیوان كیمی عؤمر ائیلمیسن ساده، اكینچی!

 

لاكین منیم اینسانلیق اولوب وضعی-مداریم،

بیزادیم، آساییشه دیر جومله قراریم؛

مئیسیز، مزه سیز بیتمز اولور شامو نهاریم؛

ایشته بئله دیر حالتی-بیزاده، اكینچی!

بیزاده لرین رسمی بودور، آده، اكینچی!

میرزه علی اكبر  سابیر

 

 

 

 

 

Bərəkallah

 

Sən beləsənmiş, balam, ay bərəkallah sənə!

Fisq imiş əmrin tamam, ay bərəkallah sənə!

 

Doğru imiş, şairin olmaz imiş məzhəbi,

Kafir olurmuş bütün mirzələrin əğləbi,

Ləğvü əbəs mətləbi, ləhvü ləəb məşrəbi,

Şuğlü qəzet, telqram, ay bərəkallah sənə!

 

Ay adama oxşamaz, bir üzünə baxsana!

Bomboz olub saqqalın, rəngü həna yaxsana!

Mömin olub, bir üzük barmağına taxsana!

Та ki, desin xasü am: ay bərəkallah sənə!

 

Yox xəbərin, binəva, hiç özündən sənin,

Lap malaqanlıq yağır girdə üzündən sənin,

Doğrusu, mən ürkmüşəm bəzi sözündən sənin....

Vermərəm artıq salam, ay bərəkallah sənə!

 

Heyf qapanmış sənin dideyi-həqbinlərin,

Mənzilinə yığmısan partretin cinlərin,

Gözlərinə çarpmayir yoxsa bu bidinlərin

Surəti hər sübhü şam, ay bərəkallah sənə!

 

Əqlin azıb, ay yazıq, boşlamısan karını,

Cümlə dəyişdirmisən kürkünü, paltarını,

Çəkmə, qaloş geymisən, pozmusan ətvarını,

"Felükə felülhəram", ay bərəkallah sənə!

Ağzına olsun qadam, ay bərəkallah sənə!

Mirzə ələkbər sabir

  بركاللاه 

  سن بئله سنمیش، بالام، آی بركاللاه سنه!  

  فیسق ایمیش امرین تامام، آی بركاللاه سنه! 

   

  دوغرو ایمیش، شاعیرین اولماز ایمیش مذهبی،  

  كافیر اولورموش بوتون میرزه لرین اغلبی،  

  لغوو عبث مطلبی، لهوو لب مشربی،  

  شوغلو قزئت، تئلقرام، آی بركاللاه سنه! 

   

  آی آداما اوخشاماز، بیر اوزونه باخسانا!  

  بومبوز اولوب ساققالین، رنگ و حنا یاخسانا!  

  مؤمین اولوب، بیر اوزوك بارماغینا تاخسانا!  

  تا كی، دئسین خاص و عامم: آی بركاللاه سنه! 

   

  یوخ خبرین، بینوا، هیچ اؤزوندن سنین،  

  لاپ مالاقانلیق یاغیر گیرده اوزوندن سنین،  

  دوغروسو، من اوركموشم بعضی سؤزوندن سنین....  

  وئرمرم آرتیق سالام، آی بركاللاه سنه! 

   

  حئیف قاپانمیش سنین دیدئیی-حاقبین لرین،  

  منزیلینه ییغمیسان پارترئتین جین لرین،  

  گؤزلرینه چارپماییر یوخسا بو بیدینلرین  

  صورتی هر صوبحو شام، آی بركاللاه سنه! 

   

  اقلین آزیب، آی یازیق، بوشلامیسان كارینی،  

  جومله دییشدیرمیسن كوركونو، پالتارینی،  

  چكمه، قالوش گئیمیسن، پوزموسان اتوارینی،  

   " فعلوكه فعلولحرام " ، آی بركاللاه سنه!  

  آغزینا اولسون قادام، آی بركاللاه سنه! 

  میرزه علی اكبر  صابیر 

 

 

Barişnalara dair

 

Ey gül, nə əcəb silsileyi-müşki-tərin var,

Ahu nəzərin var!

Vey sərv, nə xoş can alıcı qəmzələrin var,

Həm işvələrin var!

Aldatdı cavanlarımızı nazü kirişmin,

Firuzeyi-çeşmin!

Xurmayı saçında nə bəla təlxi-bərin var,

Zəhrin, şəkərin var!

Başdan ayağa şəhd kimi safsən, ey şux,

Şəffafsan, ey şux!

Amma məkəsi-nəhl kimi niştərin var,

İncə kəmərin var.

Əbnayi-vətən vəqf eyləyir vəslinə canın,

Həm ruhi-rəvanın,

Hətta qocalardan da neçə bəxtəvərin var,

Yaxşı xəbərin var.

Etdin saçını "qufravat," vurdun üzə "rumyan" --

Cövlan elə, cövlan!

Bir ev nə münasib sənə, hər evdə yerin var,

Hər yerdə ərin var.

Ancaq demə tacirlərə eşqin əsər etdi,

Divanəsər etdi.

Amillərə tüccardan artıq əsərin var,

Fəthin, zəfərin var.

Məktəblilər içrə deyil az söhbəti-ruyin,

Keyfiyyəti-muyin.

Dərsi-qəmi-eşqin oxuyan min nəfərin var,

Aşiftələrin var.

Qafqazlı müsəlmanlar edərsə səni qaib,

Fikr etmə əcaib.

İranlı müsəlmanları tək əbdi-dərin var,

Min dərbədərin var.

Xud sanma ki, meyxanədə çoxdur sənə üşşaq,

Didarına müştaq.

Məsciddə dəxi bir neçə xuninciyərin var,

Şuridəsərin var.

Bilməm nə füsun eylədin, ey fitneyi-əyyam,

Uydu sənə islam?!

Hər şəhrdə, hər bəldədə bəs cansüpərin var,

Dildadələrin var.

Aşiq arayıb aləmi seyr eylədin amma,

Xeyr eylədin amma,

Bir zövci-həlal ilə dolaşsan zərərin var,

Xovfin, xətərin var.

Hər xami-təmə aşiq ilə ülfətin olmaz,

Ünsiyyətin olmaz;

Varın yox edən sərxoşa əvvəl nəzərin var,

Sonra həzərin var.

Gövhər saçılır, zər saçılır yar yolunda,

Dildar yolunda.

Ey bəhr, sanırsan sənin ancaq gühərin var?

Veykan, zərin var?

Hop-hop, demə bixud ki, mən uydum о nigarə,

Bax əhli-diyarə.

Ey qafil, özündən sənin ancaq xəbərin var!

Xunabi-tərin var,

Dərdin, kədərin var,

Çox dərdi-sərin var,

Bu köhnə başında

Tazə xəbərin var.

 

Millət belə batdı,

Ümmət ilə yatdı.

Xud, söylə, ay axmaq?

Daşı kim oyatdı?

Dinmə, xətərin var!

Mirzə ələkbər sabir

  باریشنالارا دایر 

  ائی گول، نه عجب سیلسیلئیی-موشكی-ترین وار، 

  آهو نظرین وار!  

  وئی سرو، نه خوش جان آلیجی قمزه لرین وار، 

  هم عیشوه لرین وار!  

  آلداتدی جاوانلاریمیزی نازو كیریشمین، 

  فیروزئیی-چئشمین!  

  خورمایی ساچیندا نه بلا تلخی-برین وار، 

  زهرین، شكرین وار!  

  باشدان آیاغا شهد كیمی صافسن، ائی شوخ، 

  شففافسان، ائی شوخ!  

  آما مكه سی-نهل كیمی نیشترین وار، 

  اینجه كمرین وار.  

  ابنایی-وطن وقف ائیله ییر وصلینه جانین، 

  هم روحی-روانین، 

  حتّی قوجالاردان دا نئچه بختورین وار، 

  یاخشی خبرین وار. 

  ائتدین ساچینی  " قوفراوات، "  ووردون اوزه  " رومیان "  -- 

  جؤولان ائله، جؤولان!  

  بیر ائو نه موناسیب سنه، هر ائوده یئرین وار، 

  هر یئرده ارین وار.  

  آنجاق دئمه تاجیرلره عشقین اثر ائتدی، 

  دیوانسر ائتدی.  

  عامیللره توججاردان آرتیق اثرین وار، 

  فتحین، ظفرین وار.  

  مكتبلیلر ایچره دئییل آز صؤحبتی-رویین، 

  كئیفیتی-مویین.  

  درسی-قه می-عشقین اوخویان مین نفرین وار، 

  آشیفته لرین وار.  

  قافقازلی موسلمانلار ائدرسه سنی قایب، 

  فیكر ائتمه اجایب.  

  ایرانلی موسلمانلاری تك ابدی-درین وار، 

  مین دربه دهرین وار.  

  خود سانما كی، مئیخانه ده چوخدور سنه اوششاق، 

  دیدارینا موشتاق. 

  مسجیدده دخی بیر نئچه خونینجییرین وار، 

  شوریدسرین وار.  

  بیلمم نه فوسون ائیله دین، ائی فیتنئیی-اَییام، 

  اویدو سنه ایسلام؟!  

  هر شهرده، هر بلده ده بس جانسوپرین وار، 

  دیلداده لرین وار.  

  عاشیق آراییب عالمی سئیر ائیله دین آما، 

  خئیر ائیله دین آما،  

  بیر زؤوجی-هلال ایله دولاشسان ضررین وار، 

  خووفین، خطرین وار.  

  هر خامی-تمه عاشیق ایله اولفتین اولماز، 

  اونسیتین اولماز؛  

  وارین یوخ ائدن سرخوشا اول نظرین وار، 

  سونرا هزرین وار.  

  گؤوهر ساچیلیر، زر ساچیلیر یار یولوندا، 

  دیلدار یولوندا.  

  ائی بحر، سانیرسان سنین آنجاق گوهرین وار؟ 

  وئی كان، زرین وار؟  

  هوپ-هوپ، دئمه بیخود كی، من اویدوم او نیگاره، 

  باخ اهلی-دییاره.  

  ائی قافیل، اؤزوندن سنین آنجاق خبرین وار! 

  خونابی-ترین وار، 

  دردین، كدرین وار، 

  چوخ دردی-سرین وار، 

  بو كؤهنه باشیندا 

  تازه خبرین وار. 

   

  میلت بئله باتدی،  

  اوممت ایله یاتدی.  

  خود، سؤیله، آی آخماق؟  

  داشی كیم اویاتدی؟  

  دینمه، خطرین وار! 

  میرزه علی اكبر  سابیر 

Bakida verilən "həqaiq" jurnalinin 3-cü nömrəsində külliyati

Sədidən nəqlən dərc edilmiş bir qəzələ nəzirə

 

 

 

 

Təni-adəmi şərifəst benani-adəmiyyət

Nə həmin kəmalü fəzləst nişani-adəmiyyət

Əgər adəmi benitqəstü və beləhnü sovfi-dilkəş

Çe miyanəyi-qramafon, çe miyani-adəmiyyət

Xüruşü pilov fisincan, xung abi-qəndü fincan

Heyvan xəbər nədarəd zixxəvni-adəmiyyət

Betəbiət adəmi şo peyi səfk xuni-ixvan

Rəgü xuni adəmixur bedəhani-adəmiyyət

Əgər in dərəndə xun nəbəvəd çe san təvan kərd

Həmə əmri-cindəbazi bezəbani-adəmiyyət

Güzərani fələ didi ... Tu sual kon, ziqeyrət

Bedər ay ta bini-güzərani-adəmiyyət.

Mirzə ələkbər sabir

باكیدا وئریلن  " حاقایق "  ژورنالینین 3-جو نؤمرسینده كوللییاتی

سدیدن نقلن درج ائدیلمیش بیر قزله نذیره

تن -آدمی شریفست به نان -آدمیت

نه همین كمال و فضلست نشانی-آدمیت

اگر آدمی به نطقست و و به لهن و صووفی-دیلكش

چئ مییانگی-قرامافون، چئ مییانی-آدمیت

خوروشو پیلوو فیسینجان، خونگ آبی-قندو فینجان

هئیوان خبر ندارد زیخخونی-آدمیت

بئتبیت آده می شو پئیی سفك خونی-ایخوان

رگو خونی آدمیخور بئدهانی-آدمیت

اگر این درنده خون نبود چئ سان توان كرد

همه امری-جیندبازی بئزبانی-آدمیت

گوزرانی فله دیدی ... تو سوال كون، زیقئیرت

بئدر آی تا بینی-گوزرانی-آدمیت.

میرزه علی اكبر  سابیر

 

 

 

Bakida bir kənddə mühavirə

 

Kəndli:

 

-- Denilir, elm oxuyun, sözləri hər anda bizə,

Bunu təsdiq ediyor ayeyi-quran da bizə,

 

Axund:

 

-- Hansı qurandır о ki, onda yazılmış bu xəbər?

Şiə mollası yazan türkicə quransa əgər,

Mən onun yazdığı qurana yavıq durmayıram,

Maşa ilə yapışıb, əl də belə vurmayıram.

 

Kəndli:

-- Xub, buyur sünni yazan bir neçə təfsiri oxu,

Elmin icabı üçün ondakı təqdiri oxu!

 

Axund:

-- Ox, apar bir yana at sünni yazan təfsiri!

Başına dəysin onun tərcüməsi, təhriri!

Bizlərə molla filankəs yazan asar gərək!

Biz olaq ondakı məzmunə xəbərdar gərək!

 

Kəndli:

-- О yazıb: yer öküzün buynuzu üstündə durur,

Biz gərəkdir inanaq ki, kişi boylə buyurur?!

 

Axund:

 

-- Buna şübhən də var?

 

Kəndli:

 

-- Əlbəttə, inanmam bu sözə!

Axund:

 

-- Nələtulla, a gavur, şəkk ediyorsan öküzə?!

Mirzə ələkbər sabir

 

باكیدا بیر كندده موحاویره

 

كندلی:

-- دئنیلیر، عئلم اوخویون، سؤزلری هر آندا بیزه،

بونو تصدیق ائدییور آیئیی-قوران دا بیزه،

آخوند:

-- هانسی قوراندیر او كی، اوندا یازیلمیش بو خبر؟

شیعه موللاسی یازان توركیجه قورانسا اگر،

من اونون یازدیغی قورانا یاویق دورماییرام،

ماشا ایله یاپیشیب، ال ده بئله وورماییرام.

كندلی:

-- خوب، بویور سوننی یازان بیر نئچه تفسیری اوخو،

علمین ایجابی اوچون اونداكی تقدیری اوخو!

آخوند:

-- اوخ، آپار بیر یانا آت سوننی یازان تفسیری!

باشینا ده یسین اونون ترجومه سی، تحریری!

بیزلره موللا فیلانكس یازان آثار گرك!

بیز اولاق اونداكی مضمونه خبردار گرك!

كندلی:

-- او یازیب: یئر اؤكوزون بوینوزو اوستونده دورور،

بیز گركدیر ایناناق كی، كیشی بویله بویورور؟!

آخوند:

-- بونا شوبهن ده وار؟

كندلی:

-- البتته، اینانمام بو سؤزه!

آخوند:

-- نعلت وللا، آ گاوور، شكك ائدییورسان اؤكوزه؟!

میرزه علی اكبر  صابیر

 

 

 

Baki pəhləvanlarina

 

Könlüm bulanır küçədə cövlanını görcək,

Nitqim tutulur hərzəvü hədyanını görcək.

 

Canım üzülür əldəki qalxanına baxcaq,

Qəlbim alışır beldəki patranını görcək.

 

Baxdıqca revolverinə əndamım olur süst,

Bağrım yarılır xəncəri-bürranını görcək.

 

Təfriq edəməm: məstmi, hüşyarmısan sən,--

Məstanərəviş, məşyi-pərişanını görcək.

 

Düşdün lotuluq məşqinə, islama uyuşma,

Öldür nerədə olsa müsəlmanını görcək.

 

Qoy börkünü kəc qaşının üstündə, fırılda

Kəndin kimi bir lotiyi-meydanını görcək.

 

Məst ol gecə-gündüz, nə bilim, yat nerələrdə,

Yum gözlərini xaneyi-viranını görcək.

 

Əmrədlər ilə keyfıni çək bağda, çəməndə,

Bir baxma da ətfali-ciyərqanını görcək.

 

Gah "iskoroxod" çəkmə, gəhi gey "lakoronni",

Vellən gecə-gündüzdə xuramanını görcək,

 

Var-yoxunu sərf eylə barişnalara, ancaq

Söy həmsəri-məzlumeyi-nalanını görcək.

 

Gül, gül ki, cavansan,

Əyyaşi-cahansan,

Sərxoşlara cansan!

Vaxta ki, qocaldın,

Rişi döşə saldın,

Pis günlərə qaldın

Onda biləcəksən!....

Mirzə ələkbər sabir

باكی پهلوانلارینا

كؤنلوم بولانیر كوچه ده جؤولانینی گؤرجك،

نیطقیم توتولور هرزوو هذیانینی گؤرجك.

 

جانیم اوزولور الده كی  قالخانینا باخجاق،

قلبیم آلیشیر بئلده كی  پاترانینی گؤرجك.

 

باخدیقجا رئوولوئرینه اندامیم اولور سوست،

باغریم یاریلیر خنجری-بوررانینی گؤرجك.

 

تفریق ائدمم: مستمی، هوشیارمیسان سن،--

مستان رویش، مشیی-پریشانینی گؤرجك.

 

دوشدون لوتولوق مشقینه، ایسلاما اویوشما،

اؤلدور نئره ده اولسا موسلمانینی گؤرجك.

 

قوی بؤركونو كج قاشی نین اوستونده، فیریلدا

كندین كیمی بیر لوتیگی-مئیدانینی گؤرجك.

 

مست اول گئجه-گوندوز، نه بیلیم، یات نئره لرده،

یوم گؤزلرینی خانئیی-ویرانینی گؤرجك.

 

امردلر ایله كئیفینی چك باغدا، چمنده،

بیر باخما دا اطفالی-جییه رقانینی گؤرجك.

 

گاه  " ایسكوروخود "  چكمه، گهی گئی  " لاكوروننی " ،

وئللن گئجه-گوندوزده خورامانینی گؤرجك،

 

وار-یوخونو صرف ائیله باریشنالارا، آنجاق

سؤی همسری-مظلومئیی-نالانینی گؤرجك.

 

گول، گول كی، جاوانسان،

عیاشی-جاهانسان،

سرخوشلارا جانسان!

واختا كی، قوجالدین،

ریشی دؤشه سالدین،

پیس گونلره قالدین

اوندا بیله جكسن!....

میرزه علی اكبر  صابیر

 

 

 

Baki fələlərinə

 

Bu çərxi-fələk tərsinə dövran edir imdi,

Fələ də özün daxili-insan edir imdi.

 

Olmaz bu ki, hər əmrə dəxalət edə fələ,

Dövlətli olan yerdə cəsarət edə fələ,

Asudə nəfəs çəkməyə halət edə fələ,

Yainki hüquq üstə ədavət edə fələ;

Bu çərxi-fələk tərsinə dövran edir imdi,

Fələ də özün daxili-insan edir imdi.

 

Fələ! Mənə bir söylə, nədən hörmətin olsun?

Axır nə səbəb söz deməyə qüdrətin olsun?

Əl çək, bala, dövlətlilərə xidmətin olsun,

Az-çox sənə verdiklərinə minnətin olsun!

Bu çərxi-fələk tərsinə dövran edir imdi,

Fələ də özün daxili-insan edir imdi.

 

Dövlətli, amandır, özünü salma bəlayə,

Fələ sözü həqq olsa da, baxma о sədayə,

Yol vermə nəfəs çəkməyə hərgiz füqərayə,

Öz şənini puç eyləmə hər bisərü payə!

Bu çərxi-fələk tərsinə dövran edir imdi,

Fələ də özün daxili-insan edir imdi.

 

Aldanma, fəqirin olamaz əqli, zəkası,

Çün yoxdur onun sən kimi pakizə libası,

Yox sərvəti, yox dövləti, yox şalı, əbası,

Var köhnə çuxası, dəxi bir təkcə qəbası;

Bu çərxi-fələk tərsinə dövran edir imdi,

Fələ də özün daxili-insan edir imdi.

 

Istərsən əgər olmağa asudə cahanda,

Та olmayasan qəmlərə aludə cahanda --

Fələ üzünə baxma bu bihudə cahanda,

Öz fikrini çək, ol dəxi fərsudə cahanda;

Bu çərxi-fələk tərsinə dövran edir imdi,

Fələ də özün daxili-insan edir imdi.

 

Gör millətinin dərdini, axtarma dəvasın,

Əl çəkmə yetimin başına, kəsmə sədasın,

Zinhar qoyub dəhrdə bir xeyr binasın

Yad eyləmə, şad eyləmə millət füqərasın....

Bu çərxi-fələk tərsinə dövran edir imdi,

Fələ də özün daxili-insan edir imdi.

Mirzə ələkbər sabir

باكی فحله له رینه

بو چرخی-فلك ترسینه دؤوران ائدیر ایمدی،

فحله ده اؤزون داخیلی-اینسان ائدیر ایمدی.

 

اولماز بو كی، هر امره دخالت ائده فله،

دؤولتلی اولان یئرده جسارت ائده فله،

آسوده نفس چكمه یه حالت ائده فله،

یاینكی جوقوق اوسته عداوت ائده فله؛

بو چرخی-فلك ترسینه دؤوران ائدیر ایمدی،

فجله  اؤزونی داخیلی-اینسان ائدیر ایمدی.

 

فحله! منه بیر سؤیله، ندن حؤرمتین اولسون؟

آخیر نه سبب سؤز دئمه یه قودرتین اولسون؟

ال چك، بالا، دؤولتلیلره خیدمتین اولسون،

آز-چوخ سنه وئردیكلرینه میننتین اولسون!

بو چرخی-فلك ترسینه دؤوران ائدیر ایمدی،

فله ده اؤزون داخیلی-اینسان ائدیر ایمدی.

 

دؤولتلی، آماندیر، اؤزونو سالما بلایه،

فحله سؤزو حاقق اولسا دا، باخما او صدایه،

یول وئرمه نفس چكمه یه هرگیز فوقرایه،

اؤز شانینی پوچ ائیله مه هر بیسرو پایه!

بو چرخی-فلك ترسینه دؤوران ائدیر ایمدی،

فله ده اؤزون داخیلی-اینسان ائدیر ایمدی.

 

آلدانما، فقیرین اولاماز اقلی، ذكاسی،

چون یوخدور اونون سن كیمی پاكیزه لیباسی،

یوخ سروتی، یوخ دؤولتی، یوخ شالی، اباسی،

وار كؤهنه چوخاسی، دخی بیر تكجه قباسی؛

بو چرخی-فلك ترسینه دؤوران ائدیر ایمدی،

فحله ده اؤزون داخیلی-اینسان ائدیر ایمدی.

 

ایسترسن اگر اولماغا آسوده جاهاندا،

تا اولمایاسان قملره آلوده جاهاندا --

فحله اوزونه باخما بو بیهوده جاهاندا،

اؤز فیكرینی چك، اول دخی فرسوده جاهاندا؛

بو چرخی-فلك ترسینه دؤوران ائدیر ایمدی،

فله ده اؤزون داخیلی-اینسان ائدیر ایمدی.

 

گؤر میلتی نین دردینی، آختارما دواسین،

ال چكمه یئتیمین باشینا، كسمه صداصین،

زینهار قویوب دهرده بیر خئیر بیناسین

یاد ائیله مه، شاد ائیله مه میلت فوقراسین....

بو چرخی-فلك ترسینه دؤوران ائدیر ایمدی،

فله ده اؤزون داخیلی-اینسان ائدیر ایمدی.

میرزه علی اكبر  سابیر

 

 

 

ay can! ay can!

 

düşdü bütün qəzetlər qiymətdən, ay can, ay can!....

xalqın canı qurtardı töhmətdən, ay can, ay can!....

 

qıl yaymayırdı əsla zalımların gözündən,

rüsvay idik cahanda məlunların sözündən,

ax, ax! nə yaxşı oldu, iş düşdü öz-özündən,

əlləşməmiş qutardıq zəhmətdən, ay can, ay can!....

düşdü bütün qəzetlər qiymətdən, ay can, ay can!....

 

badi-səba, apar ver, molla qəvama müjdə,

yazsın, de, lənkəranda molla səlama müjdə,

söylə, о da yetirsin cümlə əvama müjdə;

düşdü bütün qəzetlər qiymətdən, ay can, ay can!....

munbərdə rəqsə gəlsin behcətdən, ay can, ay can!....

 

ərz et bəşarət ilə qafqaydakı vücudə:

jurnal, qəzet qapandı, durma, yıxıl sücudə,

hər nə bilirsən eylə qeybətdə, rübərüdə,

yazmaz dəxi yazanlar bidətdən, ay can, ay can!....

düşdü bütün qəzetlər qiymətdən, ay can, ay can!....

 

get qübbəyə səlam et molla hacı babayə,

söylə tutuldu cumlə jurnal, qəzet vəbayə,

mömün müridlər ilə dur qoş səda-sədayə,

ümmətlərin yığılsın hər kətdən, ay can, ay can!....

düşdü bütün qəzetlər qiymətdən, ay can, ay can!....

 

yatdı qəzet yazanlar, fursət dəxi sizindir,

qarşıda var orucluq, söhbət dəxi sizindir,

məsciddə mənbər üzrə lənət dəxi sizindir,

ayrılmayın ölüncə lənətdən, ay can, ay can!....

düşdü bütün qəzetlər qiymətdən, ay can, ay can!....

mirzə ələkbər sabir

  آی جان! آی جان! 

  دوشدو بوتون قزئتلر قییمتدن، آی جان، آی جان!.... 

  خالقین جانی قورتاردی تؤهمتدن، آی جان، آی جان!.... 

   

  قیل یایماییردی اصلا زالیملارین گؤزوندن،  

  روسوای ایدیك جاهاندا ملعونلارین سؤزوندن،  

  آخ، آخ! نه یاخشی اولدو، ایش دوشدو اؤز-اؤزوندن، 

  اللشمه میش قوتاردیق زحمتدن، آی جان، آی جان!.... 

  دوشدو بوتون قزئتلر قییمتدن، آی جان، آی جان!.... 

   

  بادی-صبا، آپار وئر، موللا قواما موژده،  

  یازسین، دئ، لعنكراندا موللا سلاما موژده،  

  سؤیله، او دا یئتیرسین جومله عواما موژده؛ 

  دوشدو بوتون قزئتلر قییمتدن، آی جان، آی جان!.... 

  مونبرده رقصه گلسین بئهجتدن، آی جان، آی جان!.... 

   

  عرض ائت بشارت ایله قافقازداكی ووجوده  

  ژورنال، قزئت قاپاندی، دورما، ییخیل سوجوده،  

  هر نه بیلیرسن ائیله قئیبتده، روبروده، 

  یازماز دخی یازانلار بیدتدن، آی جان، آی جان!.... 

  دوشدو بوتون قزئتلر قییمتدن، آی جان، آی جان!.... 

   

  گئت قوببه یه سلام ائت موللا حاجی بابایه،  

  سؤیله توتولدو جومله ژورنال، قزئت وبایه، 

  مؤمون موریدلر ایله دور قوش صدا-صدایه، 

  اوممتلرین ییغیلسین هر كتدن، آی جان، آی جان!.... 

  دوشدو بوتون قزئتلر قییمتدن، آی جان، آی جان!.... 

   

  یاتدی قزئت یازانلار، فورصت دخی سیزیندیر،  

  قارشیدا وار اوروجلوق، صؤحبت دخی سیزیندیر،  

  مسجیدده منبر اوزره لعنت دخی سیزیندیر، 

  آیریلمایین اؤلونجه لعنتدن، آی جان، آی جان!....  

  دوشدو بوتون قزئتلر قییمتدن، آی جان، آی جان!.... 

  میرزه علی اكبر  سابیر 

 

 

 

Ax!.. necə kef çəkməli əyyam idi,
Onda ki, övladi-vətən xam idi!
Öz həqi-məşruni bilməzdi el,
Çöhreyi-hürriyətə gülməzdi el,
Gözlərini bir kərə silməzdi el,
Qəztəyə, jurnalə əyilməzdi el,
Daim eşitdikləri övham idi,
Ax!.. necə kef çəkməli əyyam idi!
Ölkədə bunca yox idi eybcu,
Neyləridiksə görünürdü niku,
Xəlqdə didarımızə arizu,
Bizdə var idi nə gözəl abiru,
Hörmətimiz vacibi-islam idi,
Ax!.. necə kef çəkməli əyyam idi!
Millətə çatdıqca qəm, əyyaş idik,
Hakimə yar, amirə qardaş idik,
Qibleyi-taətgəhi-ovbaş idik,
Harda aş olsaydı, ora baş idik,
 Hər gecə, hər gün bizə bayram idi,
Ax!.. necə kef çəkməli əyyam idi!

Gərçi riya idi bütün karımız,
Kar ilə bərək idi kirdarımız,
Leyk həman var idi miqdarımız,
Höccət idi hər kəsə gövtarımız,
 Xəlqin işi bizlərə ikram idi,
Ax!.. necə kef çəkməli əyyam idi!
Eybimizi çulğalamışdı əba,
Hər nə gəlirdi boşalırdı qaba,
Kim nə qanırdı, - nədi zöhdü riya?
Naxoşa xaki-dərimizdən şəfa,
Söməəmiz kəbeyi-ehram idi,
  Ax!.. necə kef çəkməli əyyam idi!
Bizlər idik xəlqin inandıqları,
Piri-hidayət deyə qandıqları,
Nur görürlərdi qarandıqları,
Bizdə idi cümlə qazandıqları,
Kim bize pul vermese bednam idi,
 Ax!.. necə kef çəkməli əyyam idi!
Indi adamlar deyəsən cindilər,
Cin nədi, şeytan kimi bidindilər,
Lap bizi ovsarladılar, mindilər,
Ay keçən əyyam, olasan indilər!..
Onda ki, övladi-vətən xam idi!
Ax!.. necə kef çəkməli əyyam idi

Mirzə ələkbər sabir

آخ نئجه كئف چكمه لی ایم ایدی
اوندا كی اولاد وطن خام ایدی!

اوز حق مشروعینی بیلمزدی ائل
چهره ی حریته گولمزدی ائل
گوزلرینی بیر كره سیلمزدی ائل
غزته یه، ژورناله اییلمزدی ائل

دائم ائشیتدیكلری اوهام ایدی
آخ نئجه كئف چكمه لی ایم ایدی!

اولكه ده بونجا یوخ ایدی عیب جو
نئیلردیگه گورونوردی نكو
خلق ده دیداریمیزه آرزو
بیزده وارایدی نه گوزل آبرو

حرمتیمیز واجب اسلام ایدی
آخ نئجه كئف چكمه لی ایام ایدی!

میللته چاتدیقجا غم عیاش ایدیق
حاكمه یار، آمره قارداش ایدیق
قبله ی طاعتگه اوباش ایدیق
هاردا باش اولسایدی اورا باش ایدیق

هر گئجه، هر گون بیزه بایرام ایدی
آخ نئجه كئف چكمه لی ایام ایدی!
گرچه ریا ایدی بوتون كاریمیز
كاریله برعكس ایدی كرداریمیز
لیك همان وارایدی مقداریمیز
حجت ایدی هر كسه گفتاریمیز
خلقین ایشی بیزلره اكرام ایدی
آخ نئجه كئف چكمه لی ایام ایدی!

عیبیمیزی چولغالامیشدی عبا
هر نه گلیردی بوشالیردی قابا
كیم نه قانیردی نه دی زهد و ریا
ناخوشه خاك دریمیزدن شفا
صومعه میز كعبه ی احرام ایدی
آخ نئجه كئف چكمه لی ایام ایدی!

بیزلرایدیق خلقین ایناندیقلاری
پیر هدایت دئیه قاندیقلاری
نور گورولردی قارانلیقلاری
بیزده ایدی جمله قازاندیقلاری

كیم بیزه پول وئرمه سه بدنام ایدی
آخ نئجه كئف چكمه لی ایام ایدی!

ایندی آداملار دئیه سن جن دیلر
جن نه دی شیطان كیمی بی دیندیلر
لاپ بیزی اوسارلادیلار میندیلر
آی گئچن ایام اولاسان ایندیلر

وندا كی اولاد وطن خام ایدی

آخ نئجه كئف چكمه لی ایام ایدی

میرزا علی اكبر صابر

 

amma, millət a!....

Moldayı, gördün nə iqdam etdi?! Amma, millət a!....

Az zamanda nə sərəncam etdi?! Amma, millət a!....

Öz gücün hər qövmə ifham etdi?! Amma, millət a!....

Varlığın mərdanəelametdi?! Amma, millət a!....

Moldayı, gördün nə iqdam etdi?! Amma, millət a!..

 

Basdı, keçdi əhli-İran qatladı hər milləti,

Bildi qədrin, aldı haqqın, qovzadı milliyyəti,

Aldığı məşrutəni parlatdı parlaq qeyrəti,

Əhsənüllah, himməti-tam etdi?! Amma, millət a!....

Moldayı, gördün nə iqdam etdi?! Amma, millət a!....

 

İş başında əyləşən kəslər xəyanətdən səva,

Vay, yanıldım, qoy deyim, hə, lap sədaqətdən səva

Etməz oldu bir nəfər olsun da xidmətdən səva,

Var-yoxun həp bəzli-islam etdi! Amma, millət a!....

Moldayı, gördün nə iqdam etdi! Amma, millət a!....

 

Əql heyrandır ki, saysin bir-bir əhrarın işin,

Qanmaq olmur, anlamaq olmur Sipəhdarın işin,

Yefremin, ya Bağırın, yainki Səttarın işin,

Mərhəbalar! Vəh, nə əncam etdi! Amma, millət a!....

Moldayı, gördün nə iqdam etdi?! Amma, millət a!....

 

Eyləsin Səttarü Bağır başqa bir iyma, neçin?

Ya hökumət eyləsin əhrarlə dəva, neçin?

Qanmıram, əlqissə, sərdari-Bahadir ya neçin

Bağırı təslim Səmsam etdi?! Amma, millət a!....

Moldayı, gördün nə iqdam etdi?! Amma, millət a!....

Get, daha ol arxayın, yat, eyləmə sərsəm, kişi!

Parladı, meydana çıxdı millət, etmə qəm, kişi!

Qoy bizi təqdir edib də söyləsin aləm, kişi,

İktisabi-izzəti-nam etdi! Amma, millət a!....

Moldayı, gördün nə iqdam etdi?! Amma, millət a!....

Mirzə ələkbər sabir

آما، میلت آ!....

مولادایی، گؤردون نه ایقدام ائتدی؟! آما، میلت آ!....

آز زاماندا نه سرنجام ائتدی؟! آما، میلت آ!....

اؤز گوجون هر قؤومه ایفهام ائتدی؟! آما، میلت آ!....

وارلیغین مردانه اعلام ائتدی؟! آما، میلت آ!....

مولادایی، گؤردون نه ایقدام ائتدی؟! آما، میلت آ!..

 

باسدی، كئچدی اهلی-ایران قاتلادی هر میلتی،

بیلدی قدرین، آلدی حاقین، قووزادی میللیتی،

آلدیغی مشروطه نی پارلاتدی پارلاق غئیرتی،

احسنوللاه، هیممتی-تام ائتدی؟! آما، میلت آ!....

مولدایی، گؤردون نه ایقدام ائتدی؟! آما، میلت آ!....

 

ایش باشیندا اَیلشن كسلر خیانتدن سوا،

وای، یانیلدیم، قوی دئییم، هه، لاپ صداقتدن سوا

ائتمز اولدو بیر نفر اولسون دا خیدمتدن سوا،

وار-یوخون هپ بذلی-ایسلام ائتدی! آما، میلت آ!....

مولدایی، گؤردون نه ایقدام ائتدی! آما، میلت آ!....

 

عقل هئیراندیر كی، سایسین بیر-بیر احرارین ایشین،

قانماق اولمور، آنلاماق اولمور سیپه دارین ایشین،

یئفرئمین، یا باغیرین، یاینكی ستتارین ایشین،

مرحبالار! وه، نه انجام ائتدی! آما، میلت آ!....

مولادایی، گؤردون نه ایقدام ائتدی؟! آما، میلت آ!....

 

ائیله سین ستتارو باغیر باشقا بیر اییما، نئچین؟

یا حؤكومت ائیله سین احرارله دوا، نئچین؟

قانمیرام، القیصصه، سرداری-باهادیر یا نئچین

باغیری تسلیم صمصام ائتدی؟! آما، میلت آ!....

مولدایی، گؤردون نه ایقدام ائتدی؟! آما، میلت آ!....

 

گئت، داها اول آرخایین، یات، ائیله مه سرسم، كیشی!

پارلادی، مئیدانا چیخدی میلت، ائتمه قم، كیشی!

قوی بیزی تقدیر ائدیب ده سؤیله سین عالم، كیشی،

ایكتیسابی-ایززتی-نام ائتدی! آما، میلت آ!....

مولدایی، گؤردون نه ایقدام ائتدی؟! آما، میلت آ!....

میرزه علی اكبر  سابیر

 

 

 

 

aldanmaram ki, doğrudur ayinin, ey əmu!

Aldanmaram ki, doğrudur ayinin, ey əmu!

Kəssin məni, həqiqi isə dinin, ey əmu!

İmanına qəsəmlə çapırsan cəmaəti,

Quldurçuluq tüfəngimidir dinin, ey əmu?

Qəlbin kimi siyah edəməzsən məhasinin,

Cumma hənaya, boşla bu təlvinin, ey əmu?

Sövmü səlatdan sənə gər çıxmasaydı pul

Olmazdı bunca zəhmətə təmkinin, ey əmu?

Tikmə namazını gözümə bir cida kimi,

Göstər müamiləndəki təyinin, ey əmu!

Mirzə ələkbər sabir

آلدانمارام كی، دوغرودور آیینین، ائی امو!

 

آلدانمارام كی، دوغرودور آیی نین، ائی امو!

كسسین منی، حاقیقی ایسه دی نین، ائی امو!

 

ایمانینا قسمله چاپیرسان جماتی،

قولدورچولوق توفنگیمیدیر دی نین، ائی امو؟

 

قلبین كیمی سییاه ائده مزسن مهاسی نین،

جومما هنایا، بوشلا بو تلوی نین، ائی امو؟

 

سؤومو سلاتدان سنه گر چیخماسایدی پول

اولمازدی بونجا زحمته تمكی نین، ائی امو؟

 

تیكمه نامازینی گؤزومه بیر جیدا كیمی،

گؤستر موامیلنده كی  تعیینین، ائی امو!

میرزه علی اكبر  سابیر

 

Ağlaşma

Nə rəvadır əğniyalar baxa ac qalana, ya rəb!
Bu nə söz ki, ac qalana oluna iana, ya rəb!

Çıxa canı ac qalanın gözünün bəbəklərindən,
gedib işləsin, qazansın əlinin əməklərindən,
nədir əğniyaya xeyri oların yeməklərindən?
Yeməyib acından ölsə dəxi xoş bəhana, ya rəb!

Mənə boylə-boylə işdə deməyin söz, ey cəmaət!
Nəyimə gərək ki. Yeksər qırılıb ölür də millət?
Yaradan xudayi-raziq edəcək özü kəfalət,
nə rəva baxam fəqirə, ürəyim bulana, ya rəb!

Bu qəzetçilər deyilmi ki, salıb bizi bəlayə?
Elə bir iş olmamış hey verilir səda sədayə
ki, gərək kömək olunsun füqərayi-binəvayə....
Elə puldu göndərilsin о yana-bu yana, ya rəb!

Sənə nə, evin yıxılsın, füqəra üçün yanırsan?
Atan oğlu qardaşındır, nə də hiç bir tanırsan!
İki gözlərimdi pulum, kişi, bir məgər qanırsan!?
Onu vermək olmur axır hər ölən-qalana, ya rəb!

Füqəralar əğniyanın tanısın neçin yaxasın?
Əgər acdı qarnı satsın papağın, çulun-çuxasın;
edər əğniya da başqa işə dair öz səxasın,
məgər azdı bəzlü bəxşi filanü filana, ya rəb!

Elə hey qəzet yazırsan, kişi, bircə mətləb anna!
Əməlin gör əğniyanın, yeri varsa sonra danna!
Pulunu fəqirə versin, bəs acından ölsün anna?
O məgər ki, xansənəmdir, qapılar dolana, ya rəb!

Mirzə ələkbər sabir

آغلاشما

نه روادیر اغنییالار باخا آج قالانا، یا رب!

بو نه سؤز كی، آج قالانا اولونا ایانا، یا رب!

چیخا جانی آج قالانین گؤزونون ببكلریندن،

گئدیب ایشله سین، قازانسین الی نین امكلریندن،

ندیر اغنییایا خئیری اولارین یئمكلریندن؟

یئمه ییب آجیندان اؤلسه دخی خوش بهانا، یا رب!

منه بویله-بویله ایشده دئمگین سؤز، ائی جمات!

نییمه گرك كی. یئكسر قیریلیب اؤلور ده میلت؟

یارادان خودایی-راضیق ائده جك اؤزو كفالت،

نه روا باخام فقیره، اورگیم بولانا، یا رب!

بو قزئتچیلر دئییلمی كی، سالیب بیزی بلایه؟

ائله بیر ایش اولمامیش هئی وئریلیر سدا سدایه

كی، گرك كؤمك اولونسون فوقرایی-بینوایه....

ائله پولدو گؤندریلسین او یانا-بو یانا، یا رب!

سنه نه، ائوین ییخیلسین، فوقرا اوچون یانیرسان؟

آتان اوغلو قارداشیندیر، نه ده هیچ بیر تانیرسان!

ایكی گؤزلریمدی پولوم، كیشی، بیر مگر قانیرسان!؟

اونو وئرمك اولمور آخیر هر اؤلن-قالانا، یا رب!

فوقرالار اغنییانین تانیسین نئچین یاخاسین؟

اگر آجدی قارنی ساتسین پاپاغین، چولون-چوخاسین؛

ائدر اغنییا دا باشقا ایشه دایر اؤز سخاسین،

مگر آزدی بذلو بخشی فیلانو فیلانا، یا رب!

ائله هئی قزئت یازیرسان، كیشی، بیرجه مطلب آننا!

عملین گؤر اغنییانین، یئری وارسا سونرا داننا!

پولونو فقیره وئرسین، بس آجیندان اؤلسون آننا؟

او مگر كی، خانسنمدیر، قاپیلار دولانا، یا رب!

میرزه علی اكبر  سابیر

adəmi adəm eyləyən paradir

 

Adəmi adəm eyləyən paradır,

Parasız adəmin üzü qaradır,

Qoy nə əslin, nəcabətin olsun,

Nə nəcibanə halətin olsun,

Baş-ayaq eyb içində olsan da -

Tək bu aləmdə dövlətin olsun;

Adəmi adəm eyləyən paradır,

Parasız adəmin üzü qaradır.

Olmasın fəhmin, əqlin, idrakın,

Var nə qəm, ta ki, vardır əmlakın;

Atəşi-xanə suzi-millət ikən --

Hər kəsin səcdəgahıdır xakın;

Adəmi adəm eyləyən paradır,

Parasız adəmin üzü qaradır.

Olmayır, olmasın da insafın,

Dut qanın şişə içrə əsnafın,

Та ki, var əldə beş puçuq quruşun --

Mötəbərsən gözündə əşrafın;

Adəmi adəm eyləyən paradır,

Parasız adəmin üzü qaradır.

Mirzə ələkbər sabir

آدمی آدم ائیلین پارادیر

آده می آدم ائیله ین پارادیر،

پاراسیز آدمین اوزو قارادیر،

قوی نه اصلین، نجابتین اولسون،

نه نجیبانه حالتین اولسون،

باش-آیاق عئیب ایچینده اولسان دا -

تك بو عالمده دؤولتین اولسون؛

آده می آدم ائیله ین پارادیر،

پاراسیز آدمین اوزو قارادیر.

اولماسین فهمین، عقلین، ایدراكین،

وار نه قم، تا كی، واردیر املاكین؛

آتشی-خانه سوزی-میلت ایكن --

هر كسین سجدگاهیدیر خاكین؛

آده می آدم ائیله ین پارادیر،

پاراسیز آدمین اوزو قارادیر.

اولماییر، اولماسین دا اینصافین،

دوت قانین شیشه ایچره اصنافین،

تا كی، وار الده بئش پوچوق قوروشون --

مؤعتبرسن گؤزونده اشرافین؛

آده می آدم ائیله ین پارادیر،

پاراسیز آدمین اوزو قارادیر.

میرزه علی اكبر  صابیر