dolan bulud
yaman dolub bu bülüd
yağacaqdır indicə
qəzəbi şimşək olub
çaxacaqdır indicə
dünyanı su içində
buğacaqdır indicə
nə deyim ki yağmasın ?
qara bulud ; boz bulud
nə dərdin varsa ; onut
ozatmışam əlımı
mən tutum ətəyindən
səndə əllərımdən tüt
uçaq yel qanadında
qonaq gül budağına
düşk bir nəğmə kimi
dağların dodağına
gurla mənim səsimlə
oxumaq həvəsimlə
sən de ; mən qolaq asım
oxuyum ; məni dinlə
qoy sinəmə başını
bu bulud ; qara bulud
bənzəyir yara bulud
mən dərya içindəyəm
gör yağdın hara bülüd ?
hara çəkdin qoşunu
hər damla şehdənəsi
şehdə sənə dünə si
yağıb ozunu yorma
nə yim varkı ; sönəsi
at inadın daşını
güylərdi sənin yurdun
başımın üstə durdun
ocalığa ağlamaq
yaraşmır ; ay bülüdüm
sil gözünün yaşını . . .
yazan: NÜSRƏT KƏSƏMƏNLI
دولان بولود
یامان دولوب بو بولود
یاغاجاقدیر ایندیجه
غضبی شیمشك اولوب
چاخاجاقدیر ایندیجه
دونیانی سو ایچینده
بوغاجاقدیر ایندیجه
نه دئییم كی یاغماسین؟
قارا بولود؛ بوز بولود
نه دردین وارسا؛ اونوت
اوزاتمیشام الیمی
من توتوم اته ییندن
سنده اللریمدن توت
اوچاق یئل قانادیندا
قوناق گول بوداغینا
دوشك بیر نغمه كیمی
داغلارین دوداغینا
گورلا منیم سسیمله
اوخوماق هوسیمله
سن دئه؛ من قولاق آسیم
اوخویوم؛ منی دینله
قوی سینه مه باشینی
بو بولود؛ قارا بولود
بنزه ییر یارا بولود
من دریا ایچینده یم
گور یاغدین هارا بولود؟
هارا چكدین قوشونو...
هر داملا شئه دنه سی
شئه ده سنه دونه سی
یاغیب اوزونو یورما
نه ییم واركی؛ سونه سی؟
آت عینادین داشینی
گویلردی سنین یوردون
باشیمین اوسته دوردون
اوجالیغا آغلاماق
یاراشمیر؛ آی بولودوم
سیل گوزونون یاشینی...
یازان: نصرت كسمنلی
qayıdıb gəlirsən gözləri yaşlı ,
deyirsən : bırdaha küsən deyil sən
hanı o vuqarın , o saymazlığın ,
yox , bu sən deyil sən , bu sən deyil sən .
deyirsən vax keçir , zaman gözləmir ,
dilin dediyini , orəyin demir .
bu yalvaran gözəl sənə bənzəmir ,
yox , bu sən deyil sən , bu sən deyil sən .
getdiyim hər yeri güdən səniydin ,
küsəndə aylarla itən səniydin ,
çirpib qapıları gedən səniydin ,
yox , bu sən deyil sən , bu sən deyil sən .
deyərsən küsənlər barışar yenə ,
nə tez boyun əyədin beş günlük qəmə ?
ozundən raziliq yaraşır sənə
yox , bu sən deyil sən , bu sən deyil sən .
dərdlisən , dərdini get danış suya ,
əl açma , alçalma mən vern paya .
elə bil dilənçi gəlib qapıya
yox , bu sən deyil sən , bu sən deyil sən . . .
NÜSRƏT KƏSƏMƏNLI
قاییدیب گلیرسن گوزلری یاشلی ،
دئییرسن : بیرداها كوسن دئییل سن .
هانی او ووقارین ، او سایمازلیغین ،
یوخ ، بو سن دئییل سن ، بو سن دئییل سن .
دئییرسن واخت كئچیر، زامان گؤزله میر،
دیلین دئدی یینی ، اوره یین دئمیر.
بو یالواران گؤزل سنه بنزه میر،
یوخ ، بو سن دئییل سن ، بو سن دئییل سن .
گئتدیییم هر یئری گودن سنیدین ،
كوسنده آیلارلا ایتن سنیدین ،
چیرپیب قاپیلاری گئدن سنیدین ،
یوخ ، بو سن دئییل سن ، بو سن دئییل سن .
دئیرسن كوسن لر باریشار یئنه ،
نه تئز بویون اه یدین بئش گون لوك غمه؟
اوزوندن راضیلیق یاراشیر سنه
یوخ ، بو سن دئییل سن ، بو سن دئییل سن .
دردلی سن ، دردینی گئت دانیش سویا،
ال آچما ، آلچالما من وئرن پایا .
ائله بیل دیلنچی گلیب قاپییا
یوخ ، بو سن دئییل سن ، بو سن دئییل سن ...
نصرت كسمنلی
bu gözlərin maviliyində
bıraz aydın səma ,
bıraz dəniz ,
ən çox məhbt var .
bıraz dəniz olduğu üçün
bu gözəlin saçlarından
yosun qüxüsü gəlir
gülən də səsinə incilər düzlür .
bəlkə də bu gülüş
incinin səsi dir .
gözlərinin bu tayında bizik ,
o tayında səadət ölkəsidir
o qədər zərifdir ,
gül kölgəsidə ona yükdür .
bu qız dəniz gözlü
qızıl balıq dir .
dünyada yeganə dənizdirki ,
balıqı dənizdən böyükdür ,
NÜSRƏT KƏSƏMƏNLI
بو گؤزلرین ماویلییینده
بیرآز آیدین سما،
بیرآز دنیز،
ان چوخ محبّت وار.
بیرآز دنیز اولدوغو اوچون
بو گؤزلین ساچلاریندان
یوسون قوخوسو گلیر
گولن ده سسینه اینجیلر دوزلور.
بلكه ده بو گولوش
اینجینین سسی دیر.
گؤزلرینین بو تاییندا بیزیك ،
او تاییندا سعادت اؤلكه سیدیر
او قدر ظریفدیر،
گول كؤلگه سی ده اونا یوكدور.
بو قیز دنیز گؤزلو
قیزیل بالیق دیر.
دونیادا یئگانه دنیزدیركی ،
بالیقی دنیزدن بؤیوكدور ،
نصرت كسمنلی
bir tel
çiynimdə bir telin gəlib mənyilə
dolanıb boynuma , aça bilmirəm
bir ocu cəhənnəm , bir ocu cənnət
mən bu qıl körpüdən geçə bilmirəm
çiynimdə bir telin gəlib mənyilə
ümidsız sevginin sevən ahı kimi
küksümə baş qüyüb , ağlayır sankı
bir qızın düzəlməz gunahı kimi
çiynimdə bir telin gəlib mənyilə
bu gecə , telinə qısılacağam
götürüb atmağa gəlməyir əlim
görsələr telindən asılacağam
çiynimdə bir telin gəlib mənyilə
çinimdə elə bil məlk yükü var
yandırsam özünü yetirə cəksn
tel deyil çinimdə simrğ tükü var
çiynimdə bir telin gəlib mənyilə
öpüb oxşayıram mən sevə - sevə
meydan oxuyuram yuxsa ölümə
kəfənim çiynimdə , gəlmişəm evə
çiynimdə bir telin gəlib mənyilə
bu yükün altında , sankı çökürəm
bir nür mənbəyidir hamıdan gizli
səndən evimizə ışıq çəkirəm
çiynimdə bir telin gəlib mənyilə
durnadir qatardan ayrılıbdı o
evimdən ülfətı kəsməyə xatir
qilinc tək qıynından sırılıbdı o
çiynimdə bir telin gəlib mənyilə
səfamı cəfamı gətirə cək dir
haradasa bır qartal şığayıb bəlkə
yuvaqurmaq üçün götürəcək dir
çiynimdə bir telin gəlib mənyilə
bu gecə yuxuma , olacaq qənim
bu gecə bir telin gəlib mənyilə
bu gecə telinə qurbanam sənin
NÜSRƏT KƏSƏMƏNLI
بیر تئل
چینیمده بیر تئل گلیب منیله
دولانیب بوینوما، آچا بیلمیرم
بیر اوجو جهنم، بیر اوجو جنت
من بو قیل كورپوده ن گئچه بیلمیرم
چینیمده بیر تئل گلیب منیله
اومیدسیز یئوگی نین سئون آهی كیمی
كوكسومه باش قویوب ، آغلاییر سانكی
بیر قیزین دوزلمز گوناهی كیمی
چینیمده بیر تئلین گلیب منیله
بو گئجه ، تئلینه قیسیلاجاغام
گؤتوروب آتماغا گلمه ییر اَلیم
گؤرسه لر تئلینده ن آسیلاجاغام
چینیمده بیر تئلین گلیب منیله
چینیمده ائله بیل ملك یوكو وار
یاندیرسام اؤزونو یئتیره جكسن
تئل دئییل چینیمده سیمرغ توكو وار
چینیمده بیر تئلین گلیب منیله
اؤپوب اوخشاییرام من سئوه سئوه
میدان اوخویورام یوخسا اؤلومه
كفنیم چینیمده ، گلمیشم ائوه
چینیمده بیر تئلین گلیب منیله
بو یوكون آلتیندا ، سانكی چؤكورم
بیر نور منبعی دیر هامیدان گیزلی
سندن ائویمیزه ایشیق چكیرم
چینیمده بیر تئلین گلیب منیله
دورنا دیر قاطاردان آیریلیبدی او
ائویمدن الفتی كسمه یه خاطیر
قیلینج تك قئینیندان سیریلیبدی او
چینیمده بیر تئلین گلیب منیله
صفامی جفامی گتیره جك دیر
هاراداسابیر قارتال شیغاییب بلكه
یوواقورماق اوچون گؤتوره جك دیر
چینیمده بیر تئلین گلیب منیله
بو گئجه یوخوما ، اولاجاق غنیم
بو گئجه بیر تئلین گلیب منیله
بو گئجه تئلینه قوربانام سنین
ن.كسمنلی
bir məktüb yazacağam . . .
bir məktüb yazacağam sənə ,
sevgidən başqa hər şey dən ;
yerdən , göydən ,
güldən , çiçk dən
birdə sinə min altında
yaralı qüş kimi çırpınan
sındıqca sınan ,
arzularına qısılan
yetim bir orəkdən
bir məktüb yazacağam sənə ,
sevgidən başqa hər şeydən ;
yazacağam qaranqüşların
yuva tikməyindən
yetim bir oşağın
bırparça çörk üçün
gəlib - gedə nə boyun bükmə yindən
hind filminə baxıb
ağlayan cavanlardan ,
süyüq qiş gecə sində tənhalıq dan
aya üz tütüb
ulayan yalquzaqdan(1)
anasını axtaran
qüzünün mələrtisindən
ufacıq bir çırağın
bir otağı qızdıran
aluv ləçk li hənirtisindən
birmktüb yazacağam sənə ,
sevgidən başqa hər şey dən ,
bir xəstə nin həkimə
omidlə baxan
gözlərindən yazacağam
gəlinciklə bəzənmiş
maşınların sırasından
yuvalarından yem gözlə yən balaların
dimdiyinin sarısından
getdik cə suyuyan havadan ,
adəmdən , həvvadən ,
necə olur tənha adam . . .
bax , bunlardan yazacağam .
birdə
yerdən , göydən .
çoban dudağlarını
yandıran neydən ,
bir məktüb yazacağam sənə .
sevgidən başqa hər şey dən ,
bəlkə də bünü vəsiyyətim ,
son sözüm bilə cək sən .
birmktüb yazacağam sənə ,
hər şeyyi özün biləcək sən . . .
NÜSRƏT KƏSƏMƏNLI
بیر مكتوب یازاجاغام ...
بیر مكتوب یازاجاغام سنه ،
سئوگیدن باشقا هر شئی دن ؛
یئردن ، گؤیدن ،
گولدن ، چیچك دن
بیرده سینه مین آلتیندا
یارآلی قوش كیمی چیرپینان
سیندیقجا سینان ،
آرزولارینا قیسیلان
یئتیم بیر اوره ك دن
بیر مكتوب یازاجاغام سنه ،
سئوگیدن باشقا هر شئیدن ؛
یاشاجاغام قارا نقوش لارین
یووا تیكمه ییندن
یئتیم بیر اوشاغین
بیرپارچا چؤرك اوچون
گلیب - گئده نه بویون بوكمه ییندن
هیند فیلمینه باخیب
آغلایان جاوانلاردان ،
سویوق قیش گئجه سینده تنهالیق دان ،
آیا اوز توتوب
اولایان یالقوزاقدان
آناسینی آختاران
قوزونون مه لرتیسیندن
اوفاجیق بیر چیراغین
بیر اوتاغی قیزدیران
آلوو لچك لی هنیرتیسیندن
بیرمكتوب یازاجاغام سنه ،
سئوگیدن باشقا هر شئی دن ،
بیر خسته نین حكیمه
اومیدله باخان
گؤزلریندن یازاجاغام
گلینجیكله بزنمیش
ماشینلارین سیراسیندان
یووالاریندان یئم گؤزله ین بالالارین
دیمدییی نین ساری سیندان
گئتدیك جه سویویان هاوادان ،
آدمدن ، هوّادان ،
نئجه اولور تنها آدام ...
باخ ، بونلاردان یازاجاغام .
بیرده
یئردن ، گؤیدن.
چوبان دوداغلارینی
یاندیران نئی دن ،
بیر مكتوب یازاجاغام سنه .
سئوگیدن باشقا هر شئی دن ،
بلكه ده بونو وصیّتیم ،
سون سؤزوم بیله جك سن .
بیرمكتوب یازاجاغام سنه ،
هر شئی یی اؤزون بیله جك سن ...
نصرت كسمنلی
(1)Yalquzaq:yalquz gezen hayvan
bir mehidi
bir mehıdı , əsıb getdi .
sözlü - sözlü süsüb getdi
bəlkə elə küsüb getdi ,
birdə geri qayıdarmı ?
özü buyda orəydi,
ac könlümə çörətidi
göydən gəlmiş məlyidi
birdə geri qayıdarmı ?
o baxış nə baxışıdı ?
baxa - baxa qaldım allah!
kirpik çaldı , atəşındən
ıçın - ıçın yandım allah !
mənə olan olub daha
qəm könlümü alıb daha
omıd ona qalıb daha
birdə geri qayıdarmı ?
NÜSRƏT KƏSƏMƏNLI
بیر مئح ایدی
بیر مئح ایدی ، اسیب گئتدی .
سؤزلو- سؤزلو سوسوب گئتدی
بلكه ائله كوسوب گئتدی ،
بیرده گئری قاییدارمی ؟
اؤزو بویدا اوره ك ایدی ،
آج كؤنلومه چؤرك ایدی ،
گؤیدن گلمیش ملك ایدی
بیرده گئری قاییدارمی ؟
او باخیش نه باخیشیدی ؟
باخا - باخا قالدیم آللاه !
كیرپیك چالدی ،آتشیندن
ایچین - ایچین یاندیم آللاه !
منه اولان اولوب داها
غم كؤنلومو آلیب داها
اومید اونا قالیب داها
بیرده گئری قاییدارمی ؟
نصرت كسمنلی
birgül dərdim yar bağından ,
gül saralıb , sulan deyil
çox sevənlər görüb dünya
sənə , mənə qalan deyil .
oyna , sevdiciyim oyna
qəm - qüsəni yaxın quyma ,
doğransamda qıyma - qıyma
könül səndən dönən deyil .
yaşayırıq ömür təzə ,
baxmaram bir özgə qıza .
and ıçırəm sevgimizə
bu məhəbət yalan deyil .
öz haqqındır , çox öyünsən ,
mən yer oğlu , sən göyünsən ,
könlüm bilir ərköyünsən ,
hər sözünə sınan deyil . . .
NÜSRƏT KƏSƏMƏNLI
بیرگول دردیم یار باغیندان ،
گول سارالیب ، سولان دئییل
چوخ سئونلر گؤروب دونیا
سنه ، منه قالان دئییل .
اوینا ، سئودیجیییم اوینا
غم – غوصّه نی یاخین قویما ،
دوغرانسام دا قییما - قییما
كؤنول سندن دؤنن دئییل .
یاشاییریق عؤمور تزه ،
باخمارام بیر اؤزگه قیزا .
آند ایچیرم سئوگیمیزه
بو محبّت یالان دئییل .
اؤز حاققیندیر، چوخ اؤیونسن ،
من یئر اوغلو ، سن گؤیونسن ،
كؤنلوم بیلیر اركؤیون سن ،
هر سؤزونه سینان دئییل ...
نصرت كسمنلی
aradan zaman keçib .
illər səndən inciyib
könlümə bahar gəlmir
güllər səndən inciyib .
bu nə düyün , nə dağdı .
vusal məndən uzaqdı .
saçlarıma qar yağdı .
tellər səndən inciyib .
yersiz cüşüb aşırsan .
bu olftı kəsib sən .
məndən birsən küsübsən ,
ellər səndən inciyib .
bir insafa gəlmirsən ,
gözyaşımı silmirsən .
heç özündə bilmirsən ,
nə lərsəndən inciyib
NÜSRƏT KƏSƏMƏNLI
آرادان زامان كئچیب .
ایللر سندن اینجیییب
كؤنلومه باهار گلمیر
گوللر سندن اینجیییب .
بو نه دویون ، نه داغدی.
ووصال مندن اوزاقدی .
ساچلاریما قار یاغدی.
تئللر سندن اینجیییب.
یئرسیز جوشوب آشیرسان .
بو اولفتی كسیب سن .
مندن بیرسن كوسوب سن ،
ائللر سندن اینجیییب .
بیر اینصافا گلمیرسن ،
گؤزیاشیمی سیلمیرسن .
هئچ اؤزونده بیلمیرسن ،
نه لرسندن اینجیییب
نصرت كسمنلی
ترختورون مارشی:
گلمیشیك بیز مئیدانلاردان ظفر آلماغا
سهندیمـــه، ســاوالانا باش اوجــالتماغا
غئیـرتیمـدن، شرفیمدن ایلهام آلماغا
تورك ائلینه ایفتیخار یاراتماغا
قهرمانلیق چوخ یاراشیر سنه ترختور
آزربایجان چوخ گووه نیر سنه ترختور
سئل تك جوشاریق، داغ تك دوراریق - آرخـان دا هـر آن، قارتال ترختور
تبریز سنه فخر ائیله یر بوتون دونیادا
یاشاد هر آن ایفتیخارلار قالسین یادلاردا
ایلهام آلیب قیــرمیــز رنگی ائینال داغین دان
سینه ن اوسته قیزیل اولسون تمام تورلاردا
قهرمانلیق چوخ یاراشیر سنه ترختور
آزربایجان چوخ گووه نیر سنه ترختور
سئل تك جوشاریق، داغ تك دوراریق - آرخــان دا هر آن، قارتـال ترختور
لاتین آلفابئتینده:
Gəlmişik biz meydanlardan zəfər almağa
Səhəndimə, Savalana baş ucaltmağa
Ğeyrətimdən, şərəfimdən ilham almağa
Türk elinə iftixar yaratmağa
Qəhrəmanlıq çox yaraşır sənə TRƏXTUR
Azərbaycan çox güvənir sənə TRƏXTUR
Sel tək coşarıq, dağ tək durarıq
Arxanda həran qartal TRƏXTUR
Təbriz sənə fəxr eyləyər bütün dünyada
Yaşad həran iftixarlar qalsın yadlarda
İlham alıb qırmız rəngi eynal dağından
Sinən üstə qızıl olsun təmam torlarda
Qəhrəmanlıq çox yaraşır sənə TRƏXTUR
Azərbaycan çox güvənir sənə TRƏXTUR
Sel tək coşarıq, dağ tək durarıq
Arxanda həran qartal TRƏXTUR
قول قول قول، یاشا ترختور:
قول قول قول، وور سؤكولسون
قاباغیندا داغ وارسا اگر تؤكولسون
قول قول قول، یاشا ترختور
گوج ده اوخشایار داغا-داشا ترختور
تبریزین نار داناسی ترختور ترختور
ائلیمین گول بالاسی ترختور ترختور
یاریشین وقتی گلیب، سولا مئیدانی گولوم غلبه بیزیمدیر
مین لر اولدوز كیمی گؤز نور ساچیر میدانیوا ترختور دایانما
ای منیم آسلانیم گوجلو قوچاغیم رشیدیم
ناللا قوللارینی بیر بیر سسینی من ائشیدیم
قوی پریشان اولا هر بیر رقیبین كال یوخوسو
ترختور دایانما، وور قولا گیرسین
قول قول قول، وور سؤكولسون
قاباغیندا داغ وارسا اگر تؤكولسون
قول قول قول، یاشا ترختور
گوج ده اوخشایار داغا-داشا ترختور
تبریزین نار داناسی ترختور ترختور
ائلیمین گول بالاسی ترختور ترختور
آزربایجان اوره گی سنده چیرپیندی بو گون یاشاسین ترختور
بیزه وردین هیجان، سنه قوربان دی بو جان دایانما ترختور
ای منیم آسلانیم گوجلو قوچاغیم رشیدیم
ناللا قوللارینی بیر بیر سسینی من ائشیدیم
قوی پریشان اولا هر بیر رقیبین كال یوخوسو
ترختور دایانما، وور قولا گیرسین
لاتین آلفابئتینده:
Qol qol qol, vur sökülsün
Qabağında dağ varsa əgər tökülsün
Qol qol qol, yaşa TRƏXTUR
Güc də oxşayar dağa daşa TRƏXTUR
Təbrizin nar danası, TRƏXTUR, TRƏXTUR
Elimin gül balası, TRƏXTUR, TRƏXTUR
Yarışın vaqtı gəlib sula meydani gülüm qələbə bizimdir
Minlər ulduz kimi göz nur saçır meydanıva , TRƏXTUR dayanma!
Ey mənim aslanım güclü qoçağım rəşidim
Nalla qollarını bir bir səsini mən eşidim
Qoy pərişan ola hər bir rəqibin kal yuxusu
TRƏXTUR dayanma vur qola girsin !
Qol qol qol, vur sökülsün
Qabağında dağ varsa əgər tökülsün
Qol qol qol, yaşa TRƏXTUR
Güc də oxşayar dağa daşa TRƏXTUR
Təbrizin nar danası, TRƏXTUR, TRƏXTUR
Elimin gül balası, TRƏXTUR, TRƏXTUR
AZƏRBAYCAN ürəyi səndə çırpındı bu gün, yaşasın TRƏXTUR
Bizə verdin həyəcan, sənə qurbandi bu can, dayanma TRƏXTUR
Ey mənim aslanım güclü qoçağım rəşidim
Nalla qollarını bir bir səsini mən eşidim
Qoy pərişan ola hər bir rəqibin kal yuxusu
TRƏXTUR dayanma vur qola girsin !
یاشا ترختور شاعر: آذریار
آزربایجان ائلی دایاقدیر سنه
چیرپینان بیر اؤرك سنسن وطنه
دایانما هئچ زامان، یاشا ترختور
قوی سل كیمین آشا-داشا ترختور
سنده ستارخانین شؤهرتی واردیر
یئریشین مئیداندا شانلی ووقاردیر
ترختورون كیمدن یوخدور قورخوسو
ای ائلین وطنین ظفر اوردوسو
گؤزلرین هامیسی باغلیدیر سنه
سن «دان اولدوزو»سان گؤزل وطنه
بوغازیم دا سسین، قانیم دا بویان
ای منیم آسلانیم، ببریم، پلنگیم
هر مئیداندا واردیر ایكی قاپی
بیری باخیر غمه بیری ده شانلی
ترختور آچاجاق شانلی قاپیسین
مئیداندا قوراجاق ظفر اوردوسون
لاتین آلفابئتینده:
Azərbaycan eli dayaqdır sənə
Çırpınan bir ürək sənsən vətənə
Dayanma heç zaman, yaşa TRƏXTUR
Qoy sel kimin aşa-daşa TRƏXTUR
Səndə SəttarXanın şöhrəti vardır
Yerişin meydanda şanlı vuqardır
TRƏXTURun kimdən yoxdur qorxusu
Ay elin vətənin zəfər ordusu
Gözlərin hamısı bağlıdır sənə
Sən Dan ulduzusan gözəl vətənə
Boğazımda səsin, qanımda boyan
Ay mənim aslanım, bəbrim, pələngim
Hər meydanda vardır iki qapı
Biri baxır ğəmə, biri də şanlı
TRƏXTUR açacaq şanlı qapısın
Meydanda quracaq zəfər ordusun
ترختور تاخیمی ائلدن گوج آلیر:
ترختور تاخیمی ائلدن گوج آلیر
دوشمان اوره یینه ولوله سالیر
ائلین قارتالیدیر گئت-گئت اوجالیر
اوجال ترختوروم سئویندیر بیزی
قوتلودور یولونوز بابالار كیمی
مئیداندا سینه گل قایالار كیمی
سالدیر دوشمانلارا دالغالار كیمی
سالدیر ترختوروم سئویندیر بیزی
مئیدانا گیرنده سانكی گول آچیر
سئونلر سئوینج دن قوش كیمی اوچور
قوللارین هر كیمین گؤنلونو آچیر
قول آت ترختوروم سئویندیر بیزی
اگنینه گئیدییین تورك بایراغیدیر
او قان بویاسیدیر ائلین قانیدیر
توم گوجونله یورو دؤیوش چاغیدیر
دؤیوش ترختوروم سئویندیر بیزی
آرخالان ائلینه ائلدیر دایاغین
قارانلیق یوللاردا ائلدیر چیراغین
قوی ائلینله گلسین آدین سوراغین
ائلین «دان» اولدوزو سئویندیر بیزی
سؤك دوشمان قالاسین تیترت دونیانی
داماریندا آخیر بابكین قانی
اوجالت بیر داهادا آزربایجانی
اوجالت ترختوروم سئویندیر بیزی
لاتین آلفابئتینده:
TRƏXTUR taxımı eldən güc alır
Düşmən ürəyinə vəlvələ salır
Elin qartalıdır get-get ucalır
Ucal TRƏXTURum sevindir bizi
Qutludur yolunuz babalar kimi
Meydanda sinə gəl qayalar kimi
Saldır düşmənlərə dalğalar kimi
Saldır TRƏXTURum sevindir bizi
Meydana girəndə sankı gül açır
Sevənlər sevincdən quş kimi uçur
Qolların hər kimin gönlünü açır
Qol at TRƏXTURum sevindir bizi
Əyninə geydiyin TÜRK bayrağıdır
O qan boyasıdır, elin qanıdır
Tum gücünlə yürü döyüş çağıdır
Döyüş TRƏXTURum sevindir bizi
Arxalan elinə eldir dayağın
Qaranlıq yollarda eldir çırağın
Qoy elinlə gəlsin adın sorağın
Elin Dan ulduzu sevindir bizi
Vətən həsrəti
Yenə cilvələnir vətən qözümdə
Mərd kimi duyuram hünər özümdə
Durmuşam yenədə əsgi sözümdə
Qəhrəman elimi azad istərəm
Ana toprağımı abad istərəm
Budur dalğalanan qocaman xəzər
Onu laçın kimi xəyalım gəzər
Sağ olsaydı əgər babamız azər
Öz oğullarını axtarardı o
Bizi bu zülmətdən qurtarardı o
Uzaxdan görürəm axan arazı
Deşilir qəlbimin köhnə yarası
Ikiyə bölünmüş bu ay parası
Navax birləşəcək –kim bülür bunu
Nazaman görəcək ana oğlunu
Bir tərəf dağistan bir tərəf zəncan
Sərin suyun havan xalqa verir can
Sənə qurban olum ay azərbaycan
Vətan – vətan deyə düşmüşük dildən
Özün çağır bizi bu qurbət eldən
Sənə qurban olum gözəl abşoran
Adınla nurlanır hər ev hər salon
Gecə-gündüz axan o gara altun
Elimin yurdumun iftixarıdır
Şərəfi şöhrəti eetibarıdır
Sənə qurban olum şanlı təbrizim
Ticarətdə adlı-sanlı təbrizim
Məçidli mərsiyə xanlı təbrizim
Fəhlə kətlilərə de məndən salam
Bilsinlər ki hələ diriyəm sağam
Bakı 1957-MƏHƏMMƏD BİRİYA
وطن حه سره تی
یئنه جیلوه له نیر وه طه ن گؤزومده
مرد كیمی دویورام هونه ر اؤزومده
دورموشام یئنه ده اسگی سؤزومده
قه هره مان ائلیمی آزاد ایسته ره م
انا توپراغیمی آباد ایسته ره م
بودور دالغالانان قوجامان خه زه ر
اونو لاچین كیمی خه یالیم گه زه ر
ساغ اولسایدی اگه ر بابامیز آزر
ئوز اوغوللارینی آختاراردی او
بیزی بو ظولمه تده ن قورتاراردی او
اوزاخدان گؤروره م آخان آرازی
دئشیلیر قلبیمین كؤهنه یاراسی
ایكی یه بؤلونموش بو آی پاراسی
ناواخ بیرله شه جه ك كیم بولور بونو
نازامان گؤره جه ك آنا اوغلونو
بیر طه ره ف داعیستان بیر طه ره ف زنجان
سه رین سویون هاوان خالقا وئریر جان
سه نه قوربان اولوم آی آزربایجان
وه طه ن وه طه ن دئیه دوشموشوك دیلده ن
ئوززون چاغیر بیزی بو قوربه ت ائلده ن
سنه قوربان اولوم گؤزه ل آبشورون
آدینلا نورلانیر هه ر ائو هه ر سالون
گئجه گوندوز آخان او قارا آلتون
ائلیمین یوردومون ایفتیخاریدیر
شه ره فی شووكه تی اعتیباریدیر
سنه قوربان اولوم شانلی ته بریزیم
تیجاره تده آدلی-سانلی ته بریزیم
مچیدلی مه رثیه خانلی ته بریزیم
فحله كتدیلیله ره دئ مه نده ن سالام
بیلسینله ر كی هه له دیرییه م ساغام
باكی 1957-مه حه ممه د بی رییا
Urmu
Yurdumu bürüyüb cəlalın urmu
Bundan artıx nədir xəyalın urmu
Həsrətin çəkirdim illərdən bəri
Eyləmişdi məni eşqin sərsəri
Nahayət baharın bir xoş səhəri
Qismət oldi mənə visalın urmu
ətrafın təpədir səfalı dağdır
hər yerin baxçadır çəməndir bağdır
el tək alnın açıx üzündə ağdır
mənə ilham verir o halın urmu
görünmür gözümə zülmüdn nişan
azad nəfəs çəkir bu azərbaycan
görüm göylərinə çökməsin duman
xalq göstərməsin zavalın urmu
mən ki ayax basdım buşad gülşənə
qoymaram kəc baxa düşmanlar sənə
gül mənim sözümdən fərəhlən yenə
gül kimi açılsın camalın urmu
layiqsən bilirəm dəərin hörmətə
vurqunsan ədəbə elmə hikmətə
salıbdır görəni dərin heyrətə
elmin məərifətin kamalın urmu
bir gün surağına gələrsa cəllad
namərdəm sənə gər etməsəm imdad
şairəm sözümü soylərəm azad
dünyada yox sənin misalın urmu
MƏHƏMMƏ BİRİYA
اورمو
یوردومو بورویوب جه لالین اورمو
بوندان آرتیق نه دیر خه یالین اورمو
حه سره تین چه كیردیم ایلله رده ن به ری
ائیله میشدی مه نی عشقین سه ر سه ری
ناهایه ت باهارین بیر خوش سه حه ری
قیسمه ت اولدی مه نه ویصالین اورمو
اطرافین ته په دیر صفالی داغدیر
هه ر یئرین باخچادیر چه مه ندیر باغدیر
ائل ته ك النین آچیخ اوزونده آغدیر
مه نه ایلهام وئریر او حالین اورمو
گؤرونمور گؤزومه ظولموده ن نیشان
آزاد نه فه س چه كیر بو آزربایجان
گؤروم گؤیله رینه چوكمه سین دومان
خالق گؤسته رمه سین زاوالین اورمو
مه ن كی آیاخ باسدیم بو شاد گولشه نه
قویمارام كه ج باخا دوشمانلار سه نه
گول مه نیم سؤزومده ن فه ره حلن یئنه
گول كیمی آچیلسین جامالین اورمو
لاییق سه ن بیلیره م ده رین حؤرمه ته
وورغونسان اده به , علمه , حیكمه ته
سالیبدیر گؤره نی ده رین حئیره ته
علمین معرفتین , كامالین اورمو
بیر گون سوراغینا گله ر سه جه للاد
نامه رده م سه نه گه ر ائتمه سه م ایمداد
شاعیره م سؤزومو سؤیله ره م آزاد
دونیادا یوخ سه نین میثالین اورمو
مه حه ممه د بی رییا(محمد بیریا)1323
Təhəssür
Cavanlığ çağımız Keçib getdi hey
Az qalıb əcəlim şikarə gəlsin
Ömrümün günəşi qurub etdi hey
Deyin arzılarım məzarə gəlsin
Dünyayə gəldiyim dəqiqədən mən
Hayatı bilmişəm nəfsimə düşmən
Həqiqət axtaran məni istəyən
ədəm söylənilən diyarə gəlsin
bir adətdir açıx söz demək mənə
tikan tək görüqnür gül çiçək mənə
məhəbbət yetirən hər ürək mənə
yerin çehvəri tək mədarə gəlsin
gəlib ayla günəş dursa üz-üzə
qaranlığ gecələr dönsə günduzə
artığ inanmıram hər gülən üzən
gələn qoy başıma dubarə gəlsin
aaləmdə görmədim zövq-i səadət
həmişə həmdəmim oldu fəlakət
vəfadən dəm vuran əhli sidaqət
haqqımda qətii bir qərarə gəlsin
çəkdim çəfasini çox insanların
huquqı məhv olaub tapdalanların
mən kimi dəhridə aldananların
qəlbinə ərşidən şərarə gəlsin
Sevgilim başına qara bağlasın
Bulağ tək gözündən sular çağlasın
Düşmanlarım gülsün doslar ağlasın
Gözlərinin yaşı izarə gəlsin
Yazan - MƏHƏMMƏD BİRİYA1323
ته حه سسور
جاوانلیغ چاغیمیز كئچیب گئددی هئی
آز قالیب اجه لیم شیكاره گه لسین
عومرومون گونه شی قوروب ائتددی هئی
دئیین آرزیلاریم مه رازه گه لسین
دونیایه گه لدیییم ده قیقه ده ن مه ن
حایاتی بیلمیشه م نه فسیمه دوشمه ن
حه قی قه ت آختاران مه نی ایسته یه ن
عه ده م سؤیله نیله ن دییاره گه لسین
بیر عاده تدیر آچیخ سؤز دئمه ك مه نه
تیكان ته ك گؤرونور گول چیچه ك مه نه
مه حه ببه ت یئتیره ن هه ر اوره ك مه نه
یئرین مئحوه ری ته ك مداره گه لسین
گه لیب آیلا گونه ش دورسا اوز اوزه
قارانلیغ گئجه له ر دؤنسه گوندوزه
آرتیغ اینانمیرام هه ر گوله ن اوزه
گه له ن قوی باشیما دوباره گه لسین
عاله مده گؤرمه دیم ذوق ی سه عاده ت
هه میشه هه مده میم اولدو فه لاكه ت
وه فاده ن ده م ووران اهلی صه داقه ت
حاققیمدا قطعی بیر قه راره گه لسین
چه كدیم جه فاسینی چوخ اینسانلارین
حوقوقی مه حو اولوب تاپدالانلارین
مه ن كیمی ده هریده آلدانانلارین
قه لبینه عه رشینه شه راره گه لسین
سئوگیلیم باشینا قارا باغلاسین
بولاغ ته ك گؤزونده ن سولار چاغلاسین
دوشمانلاریم گولسون , دوسلار آغلاسین
گؤزله رینین یاشی عیذاره گه لسین
یازان : مه حه ممه د بی رییا
1323
Şehid anası
Her məzaarın üstə tökub qanlı göz yaşı
((eyvay oğul !))deyib çəkərəm naalə ağlaram
Naləm düşəndə hər daşa dilləndirir daşı
Qəbrimdə bitməyincə qızıl laalə ağlaram
Aadət edibdir ağlamağa gözlərim mənim
Təəsir edərmi qatilinə sözlərim mənim?
Tək bir sənə ürək dolusu bağlayıb ümüd
Dayim əlinlə hiss eləyirdim nicaatımı
Azadlığın yolunda səni etdilər şəhid
Birəhmlər zəhr eylədilər şən həyaatımı
Qəlbinm inanmıran dözə bu son müsibətə
Ba,islərin duçar ola nifrin və lə,nətə
Hər zəhmətə təhəmmül edən binəva anan
Min zövq alırdı nazını çəkdikcə sübh-o-şam
Indi rəvadır ey gözümün nuru nagəhan
Mən öz boyum bərabəri oğlumdan ayrılam
Yox-yox cəhanı tərk eyləyib olmək istərəm
Hicrində qoymaram ürəyim vərəm
Aldı qərar-o- səbrimi dəhşətli matəmin
Oldum bəlaye firqət-o-həsrətlə rubəru
Sənsiz nə həzzi var daha məənasız aaləmin
Çox gördu bir səni mənə bu çərx-i kinəcu
Haqqımda ruzigar eylədi zülmünü tamam
Yoldaşların gərək ala zaalimdən intiqam
Yazan məhəmməd biriya
شهید آناسی
هر مزارین اوسته توكوب قانلی گوز یاشی
((ایوای اوغول!)) دئیب چكه رم ناله,آغلارام
ناله م دوشنده هرداشا, دیللندیرر داشی
قبرینده بیتمه یینجه قیزیل لاله,آغلارام
عادت ائدیبدیر آغلاماغا,گوزلریم منیم
تاثیر ائدرمی قاتلینه سوزلریم منیم؟
تك بیر سنه اوره ك دولوسو باغلاییب امید
دائم الین له حس ائله ییردیم نجاتیمی
آزادلیقین یولوندا سنی ائتدیلر شهید
بی رحملر زهرله دیلرشن حیاتیمی
قلبیم اینانمیرام دوزه بو سون مصیبته
باعث لرین دوچار اولا نفرین ولعنته!
هر زحمته تحمل ائده ن, بی نوا آنان
مین ذوق آلیردی نازینی چكدیكده صبح وشام
ایندی روادیر ای گوزومون نورو, ناگهان
من اوز بویوم برابری اوغلومدان آیریلام؟
یوخ – یوخ! جهانی ترك ائله ییب ئولمك ایستره م
هجرینده قویمارام اوره گیم باغلاسین ورم
آلدی قراروصبریمی, دهشتلی ماتمین
اولدوم بلای فرقت وحسرتله روبرو
سنسیز نه حظی وار, داها معناسیز عالمین؟
چوخ گوردو بیر سنی منه بو چرخ كینه جو
حقیمده روزگار ائله دی ظولمونو تمام
یولداشلازین گرك آلا ظالمدن انتقام
یازان: محمد بی ریا
Quqquliqu
Xarab olar ruziqar
əlimdə yox ixtiyar
gedim deyim hakimə
mənim şirin dilim var
Quqquliqu
Firəngi tək yox ferim
Xiyavanda poz verim
Mən azəri oğluyam
Azərbaycandır yerim
Quqquliqu
Yaxın deyil mənzilim
Sən diyəni mən bilim
Dünya bilir canımdan
Mənə əzizdir dilim
Quqquliqu
Tikibdir göz el mənə
Toxunmasın yel mənə
Boğulmadım dəryada
Neyliyəcək sel mənə
Quqquliqu
MƏHƏMMƏD BİRİYA
قوققولی قو
خاراب اولار روزیقار
الیمده یوخ ایختییار
گئدیم دئییم حاكیمه
منیم شیرین دیلیم وار
قوققولی قو
فیره نگی ته ك یوخ فئریم
خییاواندا پوز وئریم
مه ن آزری اوغلویام
آزربایجاندیر یئریم
قوققولی قو
یاخین دئییل منزیلیم
سه ن دئیه نی من بیلیم
دونیا بیلیر جانیمدان
مه نه عزیزدیر دیلیم
قوققولی قو
تیكیب دیر گؤز ائل مه نه
توخونماسین یئل مه نه
بوغولمادیم دریادا
نئیلییه جه ك سئل مه نه
قوققولی قو
مه حه ممه د بیرییا(محمد بیریا)
Qəm çəmə əmoğlu hələ bu millət ayılmaz
Ac lüt qala dayim ,çəkə min zillət ayılmaz
Məşrutə üçün tökdülə bu şəhridə qanlar
Qaanun-e əsasi diyə can verdi cavanlar
Axırda yenə hökmüran oldu bizə xanlar
Keçdi başına torba dahi ümmət ayılmaz
Qəm çəmə əmoğlu hələ bu millət ayılmaz
Hər əsridə tuş oldu bəlayə bəlayə yazığ iran
Olmuşdu sipər cövu-o-cəfayə yazığ iran
Son gündə əsir oldu RİZAyə yazığ iran
Çəkdi nəqədər rənc-o-sitəm mehnət ayılmaz
Qəm çəmə əmoğlu hələ bu millət ayılmaz
Iranli əsirdir onu qul xaq edib allah
Haqqın tələb etsə olacağ ərzidə qomrah
Lazım deyil iranlı hər işdən ola aqah
Cox bərk yatıb olsa nəqədər söhbət ayılmaz
Qəm çəmə əmoğlu hələ bu millət ayılmaz
əsrafil əyər suuri çıxıb ərşidə çalsa
heç durmayacağdır nəqədər bu dalı qalsa
gər məxluqun əhvalını məndən xəbər alsa
hər kəs diyərəm durma çatıb fürsət atılmaz
Qəm çəmə əmoğlu hələ bu millət ayılmaz
Iranlı gərək olmasın aafaaqidə azad
Qan ağlayıb etsin gərək o nalə-vo-fəryad
Həmsayələri etsə əyər lütfilə imdad
Düşməz başa etməz əbədən hımmət ayılmaz
Qəm çəmə əmoğlu hələ bu millət ayılmaz
Beş yorqanın altında bu təmbəl necə yatmış!
Çıxmır nəfəsi fıs-fısedir qan tərə batmış
Top güllələri aləm-i imkanı oyatmış
Vah...vah! onu qoymaz dura bu qiflət ayımaz
Qəm çəmə əmoğlu hələ bu millət ayılmaz
Bir gün gələcək mən görürəm dik duracaqsan
ətrafə baxıb başə cütəlli vuracaqsan
hər yerdə gedib boynunu mütləq buracaqsan
ver onda RİYASIZ sözümə qiymət ayılmaz
Qəm çəmə əmoğlu hələ bu millət ayılmaz
MƏHƏMMƏD BİRİYA
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
آج لوت قالا دائیم , چه كه مین ذیلله ت آییلماز
مه شروطه ایچون تؤكدوله بو شه هریده قا نلار
قانون- ی اَساسی دئیه , جان وئردی جاوانلار
آخیرده یئنه حوكموران اولدی بیزه خانلار
كئچدی باشینا توربا داهی اوممه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
هه ر عصریده توش اولدی به لایه یازیغ ایران
اولموشدو سیپه ر جوور و جه فایه یازیغ ایران
سون گونده اسیر اولدی "ریضا"یه یازیغ ایران
چه كدی نه قه ده ر رنج و سیته م ,مئحنه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
ایرانلی اسیردیر ,اونو قول خه لق ائدیب آللاه
حه ققین طه له ب ائتسه اولاجاخ ارضیده گمراه
لازیم دئییل ایرانلی هه ر ایشده ن اولا آگاه
چوخ به رك یاتیب اولسا نه قه ده ر صوحبه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
اسرافیل ایه ر صوری چیخیب عرشیده چالسا
هئچ دورمایاجاقدیر نه قه ده ر بو دالی قالسا
گر مه خلوقون احوالینی مه نده ن خه به ر آلسا
هه ر كه س دئیه ره م دورما چاتیب فورصه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
ایرانلی گه ره ك اولماسین آفاقیده آزاد
قان آغلاییب ائتسین گه ره ك او ناله و فریاد
هه مسایه له ری ائتسه اگه ر لوطفیله ایمداد
دوشمه ز باشا ائتمه ز ابه ده ن هیممه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
بئش یورقانین آلتیندا بو ته نبه ل نئجه یاتمیش
چیخمیر نه فه سی فیس-فیس ائدیر قان ته ره باتمیش
توپ گولله له ری عالم-ی ایمكانی اویاتمیش
واه...واه!اونو قویماز دورا بو غیفله ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
بیر گون گه له جه ك مه ن گوروره م دیك دوراجاقسان
اطرافه باخیب باشه جوت اللی ووراجاقسان
هه ر یئرده گئدیب بوینونو موطله ق بوراجاقسان
وئر اوندا "ریاسیز"سؤزومه قییمه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
مه حه ممه د بی رییا( محمد بی ریا)
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
آج لوت قالا دائیم , چه كه مین ذیلله ت آییلماز
مه شروطه ایچون تؤكدوله بو شه هریده قا نلار
قانون- ی اَساسی دئیه , جان وئردی جاوانلار
آخیرده یئنه حوكموران اولدی بیزه خانلار
كئچدی باشینا توربا داهی اوممه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
هه ر عصریده توش اولدی به لایه یازیغ ایران
اولموشدو سیپه ر جوور و جه فایه یازیغ ایران
سون گونده اسیر اولدی "ریضا"یه یازیغ ایران
چه كدی نه قه ده ر رنج و سیته م ,مئحنه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
ایرانلی اسیردیر ,اونو قول خه لق ائدیب آللاه
حه ققین طه له ب ائتسه اولاجاخ ارضیده گمراه
لازیم دئییل ایرانلی هه ر ایشده ن اولا آگاه
چوخ به رك یاتیب اولسا نه قه ده ر صوحبه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
اسرافیل ایه ر صوری چیخیب عرشیده چالسا
هئچ دورمایاجاقدیر نه قه ده ر بو دالی قالسا
گر مه خلوقون احوالینی مه نده ن خه به ر آلسا
هه ر كه س دئیه ره م دورما چاتیب فورصه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
ایرانلی گه ره ك اولماسین آفاقیده آزاد
قان آغلاییب ائتسین گه ره ك او ناله و فریاد
هه مسایه له ری ائتسه اگه ر لوطفیله ایمداد
دوشمه ز باشا ائتمه ز ابه ده ن هیممه ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آییلماز
بئش یورقانین آلتیندا بو ته نبه ل نئجه یاتمیش
چیخمیر نه فه سی فیس-فیس ائدیر قان ته ره باتمیش
توپ گولله له ری عالم-ی ایمكانی اویاتمیش
واه...واه!اونو قویماز دورا بو غیفله ت آییلماز
قه م چه كمه عموغلو هه له بو میلله ت آیی