bir qəribə yuxu gördum
bəxtiyar vahabzadə
ömür yolum- içimdəki vuruşlarım.
mübarizəm-talem ilə yarışlarım.
qədərimin yazıları-alnımdakı qırışlarım.
kaş onları pozan ola!
təzəsini istəyimcə yazan ola!

tutuşmuşam, çaxmaq yoxdur alışmağa,
qaynayıram, təpərim yox, nə coşmağa, nə daşmağa.
ürəyimin sözlərini oba-oba danışmağa
dədə qorqud timsalında ozan ola,
bir qəribə yuxu gördüm, istəyimcə yozan ola!

1977

bəxtiyar vahabzadə

بیر قریبه یوخو گؤردوم

بختیار واهاب‌زاده

اؤمور یولوم- ایچیم‌دكی ووروش‌لاریم.

موباریزم-تالئم ایله یاریش‌لاریم.

قدریمین یازی‌لاری-آلنیم‌داكی قیریش‌لاریم.

كاش اونلاری پوزان اولا!

تزه‌سینی ایستییمجه یازان اولا!

 

توتوشموشام، چاخماق یوخ‌دور آلیشماغا،

قایناییرام، تپریم یوخ، نه جوشماغا، نه داشماغا.

اورییمین سؤزلرینی اوبا-اوبا دانیشماغا

دده قورقود تیمسالیندا اوزان اولا،

بیر قریبه یوخو گؤردوم، ایستییمجه یوزان اولا!

 

1977

بختیار واهاب‌زاده

 

BAYRAM

Bu gün bayram edir qırğız elləri.
Yadın caynağına keçəndən bəri
"Ağ günə çıxıbdır..."
Buna bax, buna!
Sevinir,
fəxr edir qul olduğuna.
Bayrammı?
Kül olsun gözünə, millət!
Zar-zar ağlayasan gərək sən bu gün.
Yüz il bundan əvvəl başın kəsildi.
Öldüyün günündür bu gün, öldüyün!...
Ölür,
Qatilinə "pənahım" deyir,
Qul olduğu günü bayram eyləyir.
2 Noyabr 1963

Bəxtiyar vahabzadə

بایرام

 

بو گون بایرام ائدیر قیرغیز ائللری.

یادین جایناغینا كئچن‌دن بری

"آغ گونه چیخیب‌دیر..."

بونا باخ، بونا!

سئوینیر،

فخر ائدیر قول اولدوغونا.

بایراممی؟

كول اولسون گؤزونه، میللت!

زار-زار آغلایاسان گرك سن بو گون.

یوز ایل بون‌دان اول باشین كسیلدی.

اؤلدوگون گونون‌دور بو گون، اؤلدوگون!...

اؤلور،

قاتیلینه "پناهیم" دئییر،

قول اولدوغو گونو بایرام ائیلییر.

2 نویابر 1963

بختیار واهاب‌زاده

 

 

BAYATILAR

Əzizim dərdə mərdim,
Düşməsin dərdə mərdim.
Mənə dərman neyləsin?
Tifilkən dərd əmərdim.

Bayatilar! Sözə ənbər qatılar,
Damarımda nəbz kimi atılar.
Bayatının atəşindən, odundan
Ürəyimdə neçə tonqal çatılar.

Bayatılar! Sinə dağı, göz dağı,
Məhəbbətin tüstülənən ocağı.
Bir millətin kimliyini bildirən,
Nəfəsindən ləpələnən bayrağı!

Bayatının boyasına boyandım,
Söz - qibləmdir, söz - eşqimdir, söz andım.
Bayatının tilsiminə düşüncə
Vallah şair ölduğuma utandım.

Aprel, 1998.

Bəxtiyar vahabzadə

بایاتی‌لار

بختیار واهابزاده

 

عزیزیم درده مردیم،

دوشمه‌سین درده مردیم.

منه درمان نئیله‌سین؟

تیفیلكن درد امردیم.

 

بایاتی‌لار! سؤزه انبر قاتی‌لار،

داماریمدا نبز كیمی آتی‌لار.

بایاتینین آتشین‌دن، اودون‌دان

اورییمده نئچه تونقال چاتی‌لار.

 

بایاتی‌لار! سینه داغی، گؤز داغی،

مهببتین توستولنن اوجاغی.

بیر میللتین كیم‌لیگینی بیل‌دیرن،

نفه‌سین‌دن لپه‌لنن بایراغی!

 

بایاتینین بویاسینا بویاندیم،

سؤز - قیبلم‌دیر، سؤز - عشقیم‌دیر، سؤز آندیم.

بایاتینین تیلسیمینه دوشونجه

واللاه شاعر اؤلدوغوما اوتاندیم.

 

آپرئل، 1998.

بختیار واهاب‌زاده

 

 

 

BAHAR HAVASIYLA

Qanadlı xəyallar göylərdən endi
Nə çırpıntı qaldı, nə istək, həvəs.
Qocaldım, könlümdən hər şey silindi
Sənin buraxdığın izlər silinməz.

Mənə qısqanardı bir vaxtlar hamı
Könlüm o günləri necə əzizlər.
Təzədən yasadır mənə dünyamı
Ömrümün açdığı cığırı - izlər.

O izlər könlümə çəkilən dağım,
Fərəhim, kədərim, xeyrim, şərimdir.
O izlər - içimdə gizli sığnağım,
Könlümdən süzülən sətirlərimdir.
Ömür yollarımın bir qarışında
Ayrı düsmərnişəm hisslərimdən.
Keçib bu izlərdən ömrün qışında
Bahar havasıyla yaşayıram mən.

Hələ bu dünyada nə qədər sağam,
Mən bu hava ilə yaşayacağam.
Ölərsəm, o izlər yaşanmış ömrün
Ayaq izlərinə dönəcək bir gün.
,çççğəııııııəııı

 

23 avqust, 1998

Bəxtiyar vahabzadə

باهار هاواسیلا

بختیار واهابزاده

قانادلی خیال‌لار گؤی‌لردن ائندی

نه چیرپینتی قالدی، نه ایستك، هوس.

قوجالدیم، كؤنلوم‌دن هر شئی سیلیندی

سنین بوراخدیغین ایزلر سیلینمز.

 

منه قیسقاناردی بیر واخت‌لار هامی

كؤنلوم او گون‌لری نئجه عزیزلر.

تزه‌دن یاسا‌دیر منه دونیامی

اؤمرومون آچدیغی جیغیری - ایزلر.

 

او ایزلر كؤنلومه چكیلن داغیم،

فرحیم، كدریم، خئیریم، شریم‌دیر.

او ایزلر - ایچیمده گیزلی سیغناغیم،

كؤنلوم‌دن سوزولن سطرلریم‌دیر.

اؤمور یول‌لاریمین بیر قاریشیندا

آیری دوسمرنیشم هیسس‌لریم‌دن.

كئچیب بو ایزلردن اؤمرون قیشیندا

باهار هاواسییلا یاشاییرام من.

 

هله بو دونیادا نه قدر ساغام،

من بو هاوا ایله یاشایاجاغام.

اؤلرسم، او ایزلر یاشانمیش اؤمرون

آیاق ایزلرینه دؤنه‌جك بیر گون.

،چچچغهییییییهییی

 

23 آوقوست، 1998

بختیار واهاب‌زاده

 

 

BABASI KIMI

Mənim bir gözəl
Körpə nəvəm var.
O da Bəxtiyar,
Mən də Bəxtiyar.

Biz baba-nəvə
Adaşıq, adaş.
O, mənə vüqar,
Mən ona sirdaş.

Mən bir ağacam,
Nəvəm qol-budaq.
Mən onun kökü,
O,məndə yarpaq.

Xalqa vuruldum
Mən şair oldum,
Bilmirəm ancaq
O nə olacaq?

Nə olur olsun,
Kim olur olsun,
Babası kimi
Xalqa vurulsun.

1985

Bəxtiyar vahabzadə

باباسی كیمی

بختیار واهابزاده

منیم بیر گؤزل

كؤرپه نوم وار.

او دا بختیار،

من ده بختیار.

 

بیز بابا-نوه

آداشیق، آداش.

او، منه ووقار،

من اونا سیرداش.

 

من بیر آغاجام،

نوم قول-بوداق.

من اونون كؤكو،

او،منده یارپاق.

 

خالقا وورولدوم

من شاعر اولدوم،

بیلمیرم آنجاق

او نه اولا‌جاق؟

 

نه اولور اولسون،

كیم اولور اولسون،

باباسی كیمی

خالقا وورولسون.

 

1985

بختیار واهاب‌زاده

 

AZƏRBAYCAN-TÜRKİYƏ

(Cavanşir Quliyev musiqi bəstələmişdir)

Bir ananın iki oğlu,
Bir amalın iki qolu.
O da ulu, bu da ulu
Azərbaycan-Türkiyə.

Dinimiz bir, dilimiz bir,
Ayımız bir, ilimiz bir,
Eşqimiz bir, yolumuz bir
Azərbaycan-Türkiyə.

Bir millətik, iki dövlət
Eyni arzu, eyni niyyət.
Hər ikisi cümhuriyyət
Azərbaycan-Türkiyə.

Birdir bizim hər halımız—
Sevincimiz-məlalımız.
Bayraqlarda hilalımız
Azərbaycan-Türkiyə.

Ana yurdda-yuva qurdum,
Ata yurda könül verdim.
Ana yurdum, ata yurdum
Azərbaycan-Türkiyə.

20 март, 1996

Bəxtiyar vahabzadə

آذربایجان-توركییه

بختیار واهابزاده

(جاوانشیر قولیئو موسیقی بستلمیش‌دیر)

 

بیر آنانین ایكی اوغلو،

بیر آمالین ایكی قولو.

او دا اولو، بو دا اولو

آذربایجان-توركییه.

 

دینیمیز بیر، دیلیمیز بیر،

آییمیز بیر، ایلیمیز بیر،

عشقیمیز بیر، یولوموز بیر

آذربایجان-توركییه.

 

بیر میللتیك، ایكی دؤولت

عینی آرزو، عینی نیت.

هر ایكی‌سی جومهوریت

آذربایجان-توركییه.

 

بیردیر بیزیم هر هالیمیز—

سئوینجیمیز-ملالیمیز.

بای‌راق‌لاردا هیلالیمیز

آذربایجان-توركییه.

 

آنا یورددا-یووا قوردوم،

آتا یوردا كؤنول وئردیم.

آنا یوردوم، آتا یوردوم

آذربایجان-توركییه.

 

20 март، 1996

بختیار واهاب‌زاده

 

 

 

AXI, DÜNYA FIRLANIR

Vaxtın dəyirmanında daş əridi, qum oldu,
Tarixə atdığıımız qayıtdı, lüzum oldu.
Dünənin həqiqəti bu gün tərs yozum oldu,
Niyə də yozulmasın, axı, dünya fırlanır.

Çox ovlaqlar içində çox ovları ovladım,
Aşıb-daşan arzumu mən artıq cilovladım.
Mən atamı ötmüşəm, məni ötür övladım,
Bu, belə də olmalı, axı, dünya fırlanır.

Dünən düz sandığımı bu gün əyri sanıram.
Bəzən olur, özümdən özüm oğurlanıram.
Hər il başqa arzunun başına fırlanıram,
Niyə də fırlanmayım, axı, dünya fırlanır...

Çox əyilən görmüşəm, əyilməyən başları.
Sular duruldu, gördük dibindəki daşları
Ünvanmı dəyişdi dünənin alqışları;
Niyə də dəyişməsin, axı, dünya fırlanır...

Necə dönür bu dövran, necə dönür bu gərdiş,
Tazılarm üstünə dovşanlar da gülərmiş.
Dünya bina olandan hər şey dəyişilərmiş,
Dəyişməsin neyləsin, axı, dünya fırlanır.

əbədini dünyada mən əbədi sanmadım,
Bir atəşə tutuşdum, min atəşə yanmadım,
Bütlər gəldi və getdi, birinə inanmadım
Niyə inanmalıyam, axı, dünya fırlanır.

Fırlandıqca bu dünya, yox da dönüb var olur,
Quruyan çeşmələrdən sular yenə car olur.
Bu dünyanm xeyri də, şəri də təkrar olur,
Niyə təkrar olmasın? Axı, dünya fırlanır.

Min-min illər bu dünya beləcə fırlansa da,
Bir yuvanın bülbülü min budağa qonsa da,
Aylar, illər, fəsillər bir-birini dansa da,
Dəyişməzdir əqidəm, çox da dünya fırlanır,

Nə qədər istəyirsə, min o qədər fırlana,
Qarşıma gah şər çıxa, gah xeyir dığırlana.
Çərxi-fələk istəyir lap dolana tərsinə,
əqidəmi heç nəyə dəyişmərəm mən yenə.

5 oktyabr, 1985.

Bəxtiyar vahabzadə

آخی، دونیا فیرلانیر

بختیار واهابزاده

واختین دییرمانیندا داش اریدی، قوم اولدو،

تاریخه آتدیغییمیز قاییتدی، لوزوم اولدو.

دونه‌نین حقیقتی بو گون ترس یوزوم اولدو،

نیه ده یوزولماسین، آخی، دونیا فیرلانیر.

 

چوخ اوولاق‌لار ایچینده چوخ اوولاری اوولادیم،

آشیب-داشان آرزومو من آرتیق جیلوولادیم.

من آتامی اؤتموشم، منی اؤتور اؤولادیم،

بو، بئله ده اولما‌لی، آخی، دونیا فیرلانیر.

 

دونن دوز ساندیغیمی بو گون ایری سانیرام.

بزن اولور، اؤزوم‌دن اؤزوم اوغورلانیرام.

هر ایل باشقا آرزونون باشینا فیرلانیرام،

نیه ده فیرلانماییم، آخی، دونیا فیرلانیر...

 

چوخ اییلن گؤرموشم، اییلمه‌ین باش‌لاری.

سولار دورولدو، گؤردوك دیبین‌دكی داش‌لاری

اونوانمی دییشدی دونه‌نین آلقیش‌لاری؛

نیه ده دییشمه‌سین، آخی، دونیا فیرلانیر...

 

نئجه دؤنور بو دؤوران، نئجه دؤنور بو گردیش،

تازیلارم اوستونه دووشان‌لار دا گولرمیش.

دونیا بینا اولان‌دان هر شئی دییشیلرمیش،

دییشمه‌سین نئیله‌سین، آخی، دونیا فیرلانیر.

 

ابدینی دونیادا من ابه‌دی سانمادیم،

بیر آتشه توتوشدوم، مین آتشه یانمادیم،

بوت‌لر گلدی و گئتدی، بیرینه اینانمادیم

نیه اینانما‌لییام، آخی، دونیا فیرلانیر.

 

فیرلاندیقجا بو دونیا، یوخ دا دؤنوب وار اولور،

قورویان چئشمه‌لردن سولار یئنه جار اولور.

بو دونیانم خئیری ده، شرعی ده تكرار اولور،

نیه تكرار اولماسین؟ آخی، دونیا فیرلانیر.

 

مین-مین ایللر بو دونیا بئله‌جه فیرلانسا دا،

بیر یووانین بولبولو مین بوداغا قونسا دا،

آیلار، ایللر، فسیل‌لر بیر-بیرینی دانسا دا،

دییشمزدیر اقیدم، چوخ دا دونیا فیرلانیر،

 

نه قدر ایستییرسه، مین او قدر فیرلانا،

قارشیما گاه شر چیخا، گاه خئییر دیغیرلانا.

چرخی-فلك ایستییر لاپ دولانا ترسینه،

اقیدمی هئچ نیه دییشمرم من یئنه.

 

5 اوكتیابر، 1985.

بختیار واهاب‌زاده

 

ANAM ÖLDÜMÜ?

Nə tez əllərini üzdün dünyadan,
Balanı tək qoyub hara getdin sən?
Necə yox olurmuş bir anda insan,
Elə bil dünyada heç yox imişsən.

Günəş qürub etdi... otaq qaraldı,
Bir anda yox oldun sən xəyal kimi.
İndi düşünürəm: Səndən nə qaldı,
Könlümdə xatirən qara xal kimi.

Məni boya-başa yetirdin, ana
Bizə borclu bildik hər zaman səni.
Sən məni dünyaya gətirdin, ana,
Mənsə yola saldım dünyadan səni.

Sən mənə beşikdə laylay çalmısan
Bu gün laylay çalım sənə məndəmi?
Sənin şirin-şirin laylalarmı
Mən sənə qaytarım cənazəndəmi?

"Yuxun şirin olsun" - deyərdin mənə,
"Yuxun şirin olsun" - deyimmi sənə?
Gərək mən başına dönəm-dolanım,
Məni həyat üçün yatıran anam,
Söylə ölümçün
Necə yatırım
Səni mən bu gün?

Bu necə dünyadır, anlamıram mən,
Cilvəsi cürbəcür, rəngi cürbəcür
Dünən nəfəsiylə səni isidən
Bu gün buza dönüb, daşa dönübdür.

Bu necə dünyadır,
İnsan oğlunun
Xəyalı göydədir, özü yerdədir,
Sağ ikən çiynində həyatın yükü,
Öləndə cəsədi çiyinlərdədir...
Bu necə dünyadır, bu necə dünya,
Ölümü həqiqət, həyatı röya.

Dərdimin, qəmimin səndin ortağı, .
Niyə üz döndərdin, bəs niyə məndən?
"Dərdin mənə gəlsin!" - deyərdin axı,
Niyə dərd caladın dərdimə bəs sən?..

Anam, heç kəs səni incitməmişdir,
Mən səni,
mən səni incidən qədər.
İndi kimə açım dərdimi bir-bir,
Kim mənim dərdimə yanar sən qədər?

Evin hər küncündə görünür yerin.
Gözüm axtarcıdır, ana, ay ana,
"Nənəm hanı?" - deyir körpə Azərin,
Mən nə cavab verim, ona, ay ana?
Bilmirəm, bilmirəm bu ölüm nədir, Həyat var ikən?
Nəfəsin, ay anam, hələ evdədir,
Özün yer altında daşa dönmüsən.

Bu gün yeddin oldu...
anam, yeddi gün,
Bizimlə bərabər ağlar otaqlar.
Sənə,
yalnız sənə,
sənə deməkçün
Könlümdə nə qədər mənim sözüm var.

"Kimləri çağıraq bu gün yeddiyə?"
Xalalar, bacılar soruşur məndən.
Anamdan soruşaq, o bilər deyə,
Sənin otağına üz tuturam mən.

Anam, tapşırıldın ana torpağa,
Bu ölüm, sinəmə çəkdi dağ mənim.
Sən mənim arxamda bənzərdin dağa,
Elə bil arxamdan uçdu dağ mənim.

Qızımın adıdır sənin öz adın.
Bu da göz dağıdır mənə bu gün də.
Son dəfə sən mənə baxıb ağladın,
Surətim məzara getdi gözündə...

Ömrü başa vurdun altmış yaşında.
Altmışın üstündə durub yaşın da.
Artıq sənin üçün dayanan zaman
Mənimçün dolanır...
Gün olur axşam.
Vaxt keçir, sən məndən uzaqlaşırsan,
Mən sənə günbəgün yaxmlaşıram.

Fevral, 1963.
Bəxtiyar vahabzadə

آنام اؤلدومو؟

بختیار واهابزاده

نه تئز اللرینی اوزدون دونیا‌دان،

بالانی تك قویوب هارا گئتدین سن؟

نئجه یوخ اولورموش بیر آندا اینسان،

ائله بیل دونیادا هئچ یوخ ایمیشسن.

 

گونش قوروب ائتدی... اوتاق قارالدی،

بیر آندا یوخ اولدون سن خیال كیمی.

ایندی دوشونورم: سن‌دن نه قالدی،

كؤنلومده خاطرن قارا خال كیمی.

 

منی بویا-باشا یئتیردین، آنا

بیزه بورج‌لو بیلدیك هر زامان سنی.

سن منی دونیایا گتیردین، آنا،

منسه یولا سالدیم دونیا‌دان سنی.

 

سن منه بئشیكده لایلای چالمیسان

بو گون لایلای چالیم سنه مندمی؟

سنین شیرین-شیرین لایلالارمی

من سنه قایتاریم جنازندمی؟

 

"یوخون شیرین اولسون" - دئیردین منه،

"یوخون شیرین اولسون" - دئییممی سنه؟

گرك من باشینا دؤنم-دولانیم،

منی حیات اوچون یاتیران آنام،

سؤیله اؤلومچون

نئجه یاتیریم

سنی من بو گون؟

 

بو نئجه دونیا‌دیر، آنلامیرام من،

جیلوه‌سی جوربجور، رنگی جوربجور

دونن نفسیله سنی ایسی‌دن

بو گون بوزا دؤنوب، داشا دؤنوب‌دور.

 

بو نئجه دونیا‌دیر،

اینسان اوغلونون

خیا‌لی گؤیده‌دیر، اؤزو یئرده‌دیر،

ساغ ایكن چینینده حیاتین یوكو،

اؤلنده جسه‌دی چیگین‌لرده‌دیر...

بو نئجه دونیا‌دیر، بو نئجه دونیا،

اؤلومو حقیقت، حیاتی رؤیا.

 

دردیمین، قمیمین سندین اورتاغی، .

نیه اوز دؤندردین، بس نیه من‌دن؟

"دردین منه گلسین!" - دئیردین آخی،

نیه درد جالادین دردیمه بس سن؟..

 

آنام، هئچ كس سنی اینجیتممیش‌دیر،

من سنی،

من سنی اینجی‌دن قدر.

ایندی كیمه آچیم دردیمی بیر-بیر،

كیم منیم دردیمه یانار سن قدر؟

 

ائوین هر كونجونده گؤرونور یئرین.

گؤزوم آختارجی‌دیر، آنا، آی آنا،

"ننم هانی؟" - دئییر كؤرپه آذرین،

من نه جاواب وئریم، اونا، آی آنا؟

بیلمیرم، بیلمیرم بو اؤلوم ندیر، حیات وار ایكن؟

نفه‌سین، آی آنام، هله ائوده‌دیر،

اؤزون یئر آلتیندا داشا دؤنموسن.

 

بو گون یئددین اولدو...

آنام، یئددی گون،

بیزیمله برابر آغلار اوتاق‌لار.

سنه،

یالنیز سنه،

سنه دئمكچون

كؤنلومده نه قدر منیم سؤزوم وار.

 

"كیم‌لری چاغی‌راق بو گون یئددییه؟"

خالا‌لار، باجی‌لار سوروشور من‌دن.

آنام‌دان سوروشاق، او بیلر دئیه،

سنین اوتاغینا اوز توتورام من.

 

آنام، تاپشیریلدین آنا تورپاغا،

بو اؤلوم، سینمه چكدی داغ منیم.

سن منیم آرخامدا بنزردین داغا،

ائله بیل آرخام‌دان اوچدو داغ منیم.

 

قیزیمین آدی‌دیر سنین اؤز آدین.

بو دا گؤز داغی‌دیر منه بو گون ده.

سون دفعه سن منه باخیب آغلادین،

صورتیم مزارا گئتدی گؤزونده...

 

اؤمرو باشا ووردون آلتمیش یاشیندا.

آلتمیشین اوستونده دوروب یاشین دا.

آرتیق سنین اوچون دایانان زامان

منیمچون دولانیر...

گون اولور آخشام.

واخت كئچیر، سن من‌دن اوزاقلاشیرسان،

من سنه گونبگون یاخملاشیرام.

 

فئورال، 1963.

بختیار واهاب‌زاده

 

ALLAHU-ƏKBƏR
Bəxtiyar vahabzadə

Allaha ucalan ulu bir yolun
İlkin pilləsidir Allahu-Əkbər.
Haqqı dananların üzünə dəymiş,
Haqqın şilləsidir Allahu-Əkbər.

Göylərin nidası ucalıb yerdən.
Daim xilas edir xeyiri şərdən.
Qüdrəti-kamilin minarələrdən
Gələn nəğməsidir Allahu-Əkbər.

Məkana, zamana, dövrə o, soltan!
Odur həqiqətə qapılar açan.
Mömünlik yolunda qəlbə nur saçan-
İman şöləsidir Allahu-Əkbər.

Odundan əriyər sinə dağları,
İşığa bürüyər qaranlıqları.
Donmuş ümidləri, batmış haqları
Bir anda isidər Allahu-Əkbər.

Dünyanın əzəli borcludur ona,
O bir pəncərədir əvvəldən sona.
Görünməz dünyanın var olduğuna
İman müjdəsidir Allahu-Əkbər.

Odur əyriliyə düzün həmləsi-
Rəhmin ilk nidası, axır cümləsi!
Allahın səsidir vicdanın səsi,
Vicdanın səsidir Allahu-Əkbər.

1977, İstanbul

الله و-اكبر

بختیار واهاب‌زاده

 

اللها اوجالان اولو بیر یولون

ایلكین پیلله‌سی‌دیر اللهو-اكبر.

حاقی دانان‌لارین اوزونه دیمیش،

حاقین شیلله‌سی‌دیر اللهو-اكبر.

 

گؤی‌لرین نیداسی اوجالیب یئردن.

دایم خلاص ائدیر خئییری شردن.

قودرتی-كامیلین میناره‌لردن

گلن نغمه‌سی‌دیر اللهو-اكبر.

 

مكانا، زامانا، دؤوره او، سولتان!

اودور حقیقته قاپی‌لار آچان.

مؤمن‌لیك یولوندا قلبه نور ساچان-

ایمان شؤله‌سی‌دیر اللهو-اكبر.

 

اودون‌دان اریر سینه داغ‌لاری،

ایشیغا بورویر قاران‌لیق‌لاری.

دونموش اومیدلری، باتمیش حاق‌لاری

بیر آندا ایسیدر اللهو-اكبر.

 

دونیانین ازه‌لی بورج‌لودور اونا،

او بیر پنجره‌دیر اول‌دن سونا.

گؤرونمز دونیانین وار اولدوغونا

ایمان موژده‌سی‌دیر اللهو-اكبر.

 

اودور ایری‌لییه دوزون همله‌سی-

رحمین ایلك نیداسی، آخیر جمله‌سی!

اللهین سسی‌دیر ویجدانین سسی،

ویجدانین سسی‌دیر اللهو-اكبر.

 

1977، ایستانبول

 

 

ALLAHDAN QANAD İSTƏDİM
(son variant)

Allahdan qanad istədim,
Allah mənə xəyal verdi.
Bu qanadlı xəyal mənə
Yaşamağa macal verdi.

Allahdan fərəh istədim,
Allah mənə kədər verdi.
Bu kədərim, qədərimə
Tamam başqa qədər verdi.

Allahdan ağıl istədim,
Allah mənə ürək verdi.
Bu ürək mənim ömrümə
Qəm üstündən qəm gətirdi.

Allahdan dözüm istədim,
Allah mənə qəzəb verdi.
Mən Allahdan rəhm istədim,
Mənə bollu əzab verdi.

Mən Allahdan haqq istədim,
Zülmünü gen-bol eylədi.
Əzabların kotanına
O, sinəmi yol eylədi.

Bəxtiyar vahabzadə

1998-1999

الله‌دان قاناد ایستدیم

(سون واریانت)

بختیار واهابزاده

الله‌دان قاناد ایستدیم،

الله منه خیال وئردی.

بو قانادلی خیال منه

یاشاماغا ماجال وئردی.

 

الله‌دان فرح ایستدیم،

الله منه كدر وئردی.

بو كدریم، قدریمه

تامام باشقا قدر وئردی.

 

الله‌دان عقل ایستدیم،

الله منه اورك وئردی.

بو اورك منیم اؤمرومه

قم اوستون‌دن قم گتیردی.

 

الله‌دان دؤزوم ایستدیم،

الله منه قزب وئردی.

من الله‌دان رحم ایستدیم،

منه بول‌لو ازاب وئردی.

 

من الله‌دان حاق ایستدیم،

ظلمونو گئن-بول ائیله‌دی.

ازاب‌لارین كوتانینا

او، سینمی یول ائیله‌دی.

 

بختیار واهاب‌زاده

 

1998-1999

 

 

ALLAH

İdrakda yol açmış gecədən gündüzə Allah,
Güldürməsən öz könlünü, gülməz üzə Allah.
Dünyaya şəfəqlər kimi tanrım səpələnmiş,
Qəlbin gözü yanmasa, görünməz gözə Allah.

Allah! Bilirik cism deyil, bəs nədir Allah?
Ən yüksək olan haqda, həqiqətdir Allah.
Dondunsa təkamül və gözəllik qabağında,
Dərk et bu, təəccübdə, bu heyrətdədir Allah.

Bildik, bilirik, gizlidir insadakı qüdrət,
Hər kəs onu fəhm etməsə, acizdir o, əlbət.
İnsanın əzəl borcudur insanlığa hörmət,
İnsanlığa hörmətdə, ləyaqətdədir Allah.

Gerçək də budur: gizlidir hər zərrədə vəhdət.
Bir zərrə ikən küllə qovuşmaq ulu niyyət.
Gördüklərimiz zahirdir, bətnə nüfuz et!
Bətndəki, cövhərdəki fitrətdədir Allah.

Fitrət də yatır sözdə, sözün öz yükü fikrim.
Seçmiş, seçəcək daima tükdən tükü fikrim.
Mən bir ağacam, yarpağı sözlər, kökü fikrim,
Sözlərdə deyil, sözdəki hikmətdədir Allah.

İnsan! Təpədən dırnağa sən arzu, diləksən,
Nəfsində duyumsuz, fəqət eşqində mələksən.
Zülmün üzünə haqq deyilən şilləni çəksən,
Şilləndə möhürlənmiş o qeyrətdədir Allah.

Cahil enər alçaqlığa, öz qəlbinə yenməz,
Vicdandan əgər dönsə də, xeyrindən o dönməz.
Zülmətdə, cəhalətdə, ədavətdə o görünməz,
İlqarda, sədaqətdə, məhəbbətdədir Allah.

1984

Bəxtiyar vahabzadə

الله

بختیار واهابزاده

ایدراكدا یول آچمیش گئجه‌دن گوندوزه الله،

گولدورمه‌سن اؤز كؤنلونو، گولمز اوزه الله.

دونیایا شفق‌لر كیمی تانریم سپلنمیش،

قلبین گؤزو یانماسا، گؤرونمز گؤزه الله.

 

الله! بیلیریك جیسم دئییل، بس ندیر الله؟

ان یوكسك اولان حاقدا، حقیقت‌دیر الله.

دوندونسا تكامول و گؤزل‌لیك قاباغیندا،

درك ائت بو، تعجبده، بو حیرتده‌دیر الله.

 

بیلدیك، بیلیریك، گیزلی‌دیر اینسا‌داكی قودرت،

هر كس اونو فهم ائتمه‌سه، آجیزدیر او، البت.

اینسانین ازل بورجودور اینسانلیغا حؤرمت،

اینسانلیغا حؤرمتده، لیاقتده‌دیر الله.

 

گئرچك ده بودور: گیزلی‌دیر هر زرره‌ده وهدت.

بیر زرره ایكن كولله قوووشماق اولو نیت.

گؤردوك‌لریمیز ظاهردیر، بتنه نفوذ ائت!

بتن‌دكی، جؤوهردكی فطرتده‌دیر الله.

 

فطرت ده یاتیر سؤزده، سؤزون اؤز یوكو فیكریم.

سئچمیش، سئچه‌جك دایما توك‌دن توكو فیكریم.

من بیر آغاجام، یارپاغی سؤزلر، كؤكو فیكریم،

سؤزلرده دئییل، سؤزدكی هیكمتده‌دیر الله.

 

اینسان! تپه‌دن دیرناغا سن آرزو، دیلكسن،

نفسینده دویوم‌سوز، فقط عشقینده ملكسن.

ظلمون اوزونه حاق دئییلن شیللنی چكسن،

شیللنده مؤهورلنمیش او قئیرتده‌دیر الله.

 

جاهیل ائنر آلچاقلیغا، اؤز قلبینه یئنمز،

ویج‌دان‌دان اگر دؤنسه ده، خئیرین‌دن او دؤنمز.

زولمتده، جهالتده، اداوتده او گؤرونمز،

ایلقاردا، سداقتده، مهببتده‌دیر الله.

 

1984

بختیار واهاب‌زاده

 

 

AĞIL BAŞQA, ÜRƏK BAŞQA

Bir-birinə bənzəsə də,
Yel başqadır, külək başqa.
Ətri də xoş, rəngi də xoş
Gül başqadır, çiçək başqa.
Hər diki yoxuş bilmə, gəl,
Hər meyi meyxoş bilmə, gəl.
Hər uçanı quş bilmə, gəl
Quş başqadır, böcək başqa.

Hər dərdinə ortaq mənəm,
Hər ağrını tən bölənəm,
Sən çəkənsən, mən gələnəm
Oəmi başqa, yedək başqa.

Haqqın yolu-öz yolumdur,
Əyilməyən düz yolumdur,
Xeyirlə şər sağ - solumdur
Şeytan başqa, mələk başqa.

Bir diləyə mən calandım,
Gah qazandım, gah talandım,
Ömrüm boyu haçalandım
Ağıl başqa, ürək başqa.

Dilək oldu mənim adım,
Pərvazlandı qol-qanadım,
Ҫatmadı səbrim, inadım
Әməl başqa, dilək başqa.

28 noyabr, 1998
عاغیل باشقا، ئوره ك باشقا

بختیار واهابزاده

بیر-بیرینه بنزه‌سه ده،

یئل باشقا‌دیر، كولك باشقا.

عطری ده خوش، رنگی ده خوش

گول باشقا‌دیر، چیچك باشقا.

هر دیكی یوخوش بیلمه، گل،

هر مئیی مئیخوش بیلمه، گل.

هر اوچانی قوش بیلمه، گل

قوش باشقا‌دیر، بؤجك باشقا.

 

هر دردینه اورتاق منم،

هر آغرینی تن بؤلنم،

سن چكنسن، من گلنم

اومی باشقا، یئدك باشقا.

 

حاقین یولو-اؤز یولوم‌دور،

اییلمه‌ین دوز یولوم‌دور،

خئییرله شر ساغ - سولوم‌دور

شیطان باشقا، ملك باشقا.

 

بیر دیله‌یه من جالاندیم،

گاه قازاندیم، گاه تالاندیم،

عؤمروم بویو هاچالاندیم

عقیل باشقا، اورك باشقا.

 

دیلك اولدو منیم آدیم،

پروازلاندی قول-قانادیم،

چاتمادی صبریم، اینادیم

عمل باشقا، دیلك باشقا.

 

28 نویابر، 1998

 

“Sənə qurban olum təbrizin yolu

Gedənlər boş gedir gələnlər dolu

ay qız döşündəki qızıl gül kolu

dərsəm öldurəllər dərməsəm ölləm”

 

 arazdan nə gözəl meh yeli gəlir

araz qırağında olmuşam əsir

bu sözdur dilimin ucunu kəsir

desəm öldurəllər deməsəm ölləm

 

hayqırdım dünyaya özumi dedim

“vətənsis bir turkəm” man hara gedim?

kəs dedi azəri! mən azəriyim!!!!!!!!?

dinsəm öldurəllər dinməsəm ölləm

 

 

yarali bir elin nisgiliyəm mən

 dilsiz elgülümün bülbülüyəm mən

sarasiz çobanın bülülüyəm mən

çalsam öldurəllər çalmasam ölləm

 

savalan səhəntək ulu dağım var

gülləri şaxtali qara bağım var

lalə tək al yanax bir bayrağım var

öpsəm öldurəllər öpməsəm ölləm

 

ürəkli bir qurdam sürüyə vurmuş

arazda balıxcı torunu qurmuş

avcı əlində yay üzümdə durmuş

qaçsam öldurəllər qaçmasam ölləm

elçi

 

سنه قوربان اولوم تبریزین یولو

گئدنلر بوش گئدیر گلنلر دولو

آی قیز دوشونده كی قیزیل گول كولو

درسم اولدوره للر درمه سم اوللم

 

آرازدان نه گوزه ل مه یئلی گلیر

آراز قیراغیندا اولموشام اسیر

بو سؤزدور دیلیمین اوجونو كسیر

دئ سم اولدوره للر دئ مه سم اوللم

 

 هایقیردیم دونیایا اؤزومی دئدیم

وطنسیز بیر توركم من هارا گئدیم

كس دئدی آذری!من آذری ییم

دین سم اولدوره للر دینمه سم اوللم

 

 

یارالی بیر ائلین نیسگیلییه م من

 دیلسیز ائل گولومون بولبولویم من

ساراسیز چوبانین بولولویم من

چالسام  اولدوره للرچالماسام اوللم

 

ساوالان سهند تك اولو داغیم وار

گوللری شاخدالی قارا باغیم وار

لاله تك آل یاناغ بیر بایراغیم وار

اؤپسم اولدوره للر اؤپمه سم اوللم

 

اوركلی بیر قوردام سورویه وورموش

آرازدا بالیخجی توزاغی قورموش

آوچو الینده یای اوزومده دورموش

قاچسام اولدوره للر قاچماسام اوللم

qurdam mən

ki dağıtmağ damarımda

dolanan qandi mənim

surunun sıçraması

o qaranliğ gecədə

gözümün

ıldırımındandı mənim

mən pərişan edərəm

o daranmış güzəmi

mən salıb sındırara

boş küzəni

doymaram heç

bu dağıtmağ mənilən

doğulubdur mənilən

gəlmişəm patladam amma

nə bütöv dunyani

mənilən laqqa balıx

ikimiz qardaşıx  o

dəryadadır

mən də ki dağda

quzunun nəslini kəsmək həvəsim vardı mənim

ta nəfəsim  vardı mınim

alovam mən alovam

yandıraram

qabağımda nə ki var

quruni həmdə yaşi

saymaram

yıxaram evləri mən

demərəm ki bu uşağdər

bu qoca

qanmaz odi

odluyaram

istəkilə

eşqilə

alovam mən

barıtam

cıtnıyaram bir qovilın

gözumun ıldırımiylə

ay ışığlı meşədə

ya

o qaranlığ gecəda

ularam mən

ularam

qoymaram mən yatalar

o güzəmli quzular

indi nə yatmağ çağıdır

quzulux vaxtı deyil

hamımız  ələlə qurd olmalıyıx

quzunun nəslini kəsmək həvəsim vardı mənim

ta nəfəsim  vardı mınim

ularam mən

ularam

u……………….u

araz  yaprağ tökündüsü

 

قوردام من

كی داغیتماخ داماریمدا

دولانان قاندی منیم

سورونون سچراماسی

او قارانلیغ كئجه ده

گوزومون

ایلدیریمنداندی منیم

من پریشان ائده ره م

او دارانمیش گوزه می

من سالیب سیندیرارام

بوش كوزه نی

دویمارام هئچ

بو داغیتماخ منیلن

دوغولوبدور

منیلن لاققا بالیخ

ایكیمیز قارداشیخ او دریادادی

من ده كی داغدا

قوزونون نسلینی كسمك هوسیم واردی منیم

تا نفسیم واردی منیم

آلووام من آلووام

یاندیرارام

قاباغیمدا نه كی وار

قورونی همده یاشی

سایمارام

دئمه ره م كی بو اوشاغدیر

بو قوجا

قانماز اودی

اودلویارام

ایستك ایلن

عشق ایلن نیفره ت ایله ن

آلووام من

باروتام

چتنیارام بیر قو ایلن

اولارام من

نییه كی بوز قوردام

اولارام

قویمارام من یاتالار

او گوزه ملی قوزولار

ایندی   یاتماغ چاغی دی؟

قوزولوق واختی دئییل

هامیمیزال اله قورد اولمالییز

اولایاخ بیز اولایاخ

اولایاخ

عو..........................عو

عو..........................عو

عو..........................عو

عو..........................عو

عو..........................عو

 

 

 

Yenə sıxıntılar çəkdilər qoşun

Dağıtmağ istillər sınmış göylümi

Mən qaça bilmirəm özümdən düşün

Su basıb çəkdiyim rəsmilərimi

 

Od dutub yanıram gəvdədən yenə

Necə bu yanqıni söndürənmirəm

Dənizlər gərəkdir məndə göz yaşı

Bir sıra özümi dindirənmirəm

 

ELÇI

 

 

یئنه سیخینتیلار چه كدیله ر قوشون

داغیتماغ ایستیلله ر سینمیش گویلومی

من قاچا بیلمیره م  اوزومده ن دوشون

سو باسیب چه كدیییم ره سملریمی

 

اود دوتوب یانیرام گه وده ده ن یئنه

نئجه  بو یانقینی سوندوره نمیره م!

دنیزله ر گه ره كدیر, منده گؤز یاشی

بیر سیرا اؤزومی دیندیره نمیره م